Γράφει η Σοφία Κυπαρίσση, Εκπαιδευτικός, Πτυχιούχος τμήματος Γαλλικής Φιλολογίας Παν. Αθηνών
Χρήσιμες συμβουλές για τη σχολική χρονιά που διανύουμε!
Άγχος σχολικό. Υποφέρει από αυτό ένα μεγάλο ποσοστό των μαθητών (10%-20% των παιδιών σχολικής ηλικίας) και εκδηλώνεται με ένα ευρύ φάσμα έντασης και σοβαρότητας. Επιπτώσεις του, η πτώση της σχολικής επίδοσης, η δυσλειτουργία στις κοινωνικές σχέσεις, η χαμηλή αυτοεκτίμηση και η κοινωνική απομόνωση. Η έγκαιρη αντιμετώπιση του θέματος με τη βοήθεια των δασκάλων του και ίσως κάποιων ειδικών, θα ανακουφίσει το παιδί από το τεράστιο ψυχολογικό βάρος που το εμποδίζει να χαίρεται την παιδική και εφηβική ηλικία του. Όσο για τους γονείς, αδιαφορία και υπερπροστατευτικότητα είναι η Σκύλλα και η Χάρυβδη της ανατροφής ενός παιδιού, σύμφωνα πάντα με τους μελετητές. Μια διακριτική επίβλεψη στα πλαίσια της καθοδήγησης από τη μία και η ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης του από την άλλη, κρίνεται ως η καταλληλότερη από την παιδαγωγική επιστήμη.
Βία σχολική ή αλλιώς σχολικός εκφοβισμός (bullying). Μη σας τρομάζει ο όρος. Μπορεί το φαινόμενο να πήρε κάποιες διαστάσεις εξαιτίας της κρίσης στην κοινωνία και στην οικογένεια αλλά, είτε το παιδί σας είναι θύμα, είτε θύτης (ναι, μπορεί να συμβεί και αυτό και δεν είναι ντροπή για το γονιό παρά μόνο αν αδιαφορήσει), συνεργαστείτε με τον διευθυντή του σχολείου και τους δασκάλους του που γνωρίζουν ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα παρέμβασης για την αντιμετώπιση του φαινομένου, ανάλογα με τη σοβαρότητα και την έκτασή του.
Γονείς. Αποκλείστε από το λεξιλογιό σας, όταν πρόκειται για τις σχολικές υποχρεώσεις του. «Τι έχουμε σήμερα να διαβάσουμε;» «Εμείς, γράφουμε γλώσσα αύριο», και παρόμοιες φράσεις δεν το βοηθούν να καταλάβει ότι τα μαθήματά του είναι δική του ευθύνη. Μην πιάσετε θρανίο δίπλα του στη μελέτη γιατί θα το πάτε έτσι μέχρι το.. μεταπτυχιακό. Όταν πρόκειται για τις εργασίες του, είμαστε στο «εσύ» της ανεξάρτητης προσωπικότητας και όχι στο ..«εμείς»!
Δάσκαλος-Δασκάλα. Βασική αρχή η καλή συνεργασία και επικοινωνία με τον εκπαιδευτικό. Να είστε πάντα εκεί, στις ενημερωτικές συναντήσεις ώστε να έχετε πλήρη εικόνα του ρυθμού της δουλειάς, των..τεκταινόμενων στην τάξη.. Και προσοχή.. Η συζήτηση με τους άλλους γονείς λειτουργεί σα χαλασμένο τηλέφωνο, μας μπερδεύει κάποιες φορές και κάνει στόχο σκληρής κριτικής τον δάσκαλο. Δεν έχετε δει τι τράβηξε η εμβληματική «δασκάλα με τα χρυσά μαλλιά»;
‘Επαινος. Επιβράβευση των προσπαθειών του, της καλής συμπεριφοράς του, βασική παιδαγωγική αρχή. Όπως και η επίπληξη, όταν υπάρχει λόγος. Οι ισορροπίες το βοηθούν να διαμορφώνει άρτια προσωπικότητα και να αναπτύσσει μέσα του την έννοια του δίκαιου.
Ζωή στο σχολείο. Σύμφωνα με έρευνα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτο για τα συναισθήματα των παιδιών στο σχολείο, προκύπτει ότι νιώθουν κυρίως κούραση (68%), πίεση (58%), πλήξη (53%), άγχος (52%), απαισιοδοξία (27%), ευχαρίστηση (27%), χαρά (22%), αισιοδοξία (23%).
Ημερήσιο πρόγραμμα. Τα παιδιά αγαπούν το πρόγραμμα και τη ρουτίνα. Βοηθήστε να κυλά τακτοποιημένα η μέρα τους, με σταθερές ώρες για διάβασμα, ξεκούραση, παιχνίδι.. Όσο για τους έφηβους, και αυτοί έχουν βαρύ φορτίο και το πρόγραμμα τα βοηθά να μάθουν να διαχειρίζονται το χρόνο τους ώστε να βρίσκουν ελεύθερη ώρα για ξεκούραση και …internet.
Θρησκευτικά, Αγγλικά και άλλα «δευτερεύοντα». Απαξίωση τους από τους ίδιους τους γονείς, σύνηθες φαινόμενο. Γιατί όμως να μην καλλιεργούμε στα παιδιά μας την αντίληψη ότι η γνώση είναι δύναμη, από όποιο μάθημα κι αν προέρχεται;
Ιώσεις στο σχολείο. Αποκλείεται να τις αποφύγετε, ειδικά τα παιδάκια νηπιαγωγείου και δημοτικού. Ασπίδα προστασίας, το σχολαστικό πλύσιμο χεριών μικρών και μεγάλων, πολλοί φυσικοί χυμοί που ενισχύουν το ανοσοποιητικό και καλός νυχτερινός ύπνος.
Κυλικείο. Αν και πια, είτε δεν υπάρχει, είτε υπάρχουν συγκεκριμένα είδη που μπορούν να βρουν εκεί τα βλαστάρια μας, καλό είναι να βάλουμε τους κανόνες από την αρχή. Όχι αλλαγές του κολατσιού που με τόση φροντίδα του βάλαμε απ’ το σπίτι (με μαύρο ψωμί και βιολογικά προϊόντα) με το junk food -κοινώς σαβούρα- που πήρε ο κολλητός από το κυλικείο ή το σπίτι. Οι διατροφικές συνήθειες είναι καλό να διαμορφωθούν στην παιδική ηλικία, χωρίς υπερβολές. Αφήστε του το δικαίωμα να κάνει μια ..παρασπονδία, μια φορά την εβδομάδα. Γιατί αλλιώς θα τα φάει τα «απαγορευμένα» πίσω από την πλάτη σας και σε άλλες ποσότητες!
Λάθη. Είναι απολύτως φυσιολογικό να κάνουν μερικά. Αποτελούν μέρος της διαδικασίας μάθησης για όλα τα παιδιά. Και, προπαντός, μην του διορθώνετε εσείς τα λάθη και τις ζωγραφιές.. Τα αυτοκόλλητα της δασκάλας είναι για τη δική του προσπάθεια. Όσο για τα εφηβάκια μας, τα λάθη τους θα τα κάνουν σίγουρα, παρά το στενό μαρκάρισμα! Δική μας μέριμνα, τα λάθη αυτά να είναι μικρά κι ανώδυνα!
Μελέτη. Μη τα «λιώνετε» από το δημοτικό. Η εκπαίδευση είναι, λένε, ένας μαραθώνιος. Αν ζητάμε όλες τις δυνάμεις του από τα 10 χιλιόμετρα, πώς θα βγάλει τα 42; Ο καλός προπονητής (δηλ. ο γονιός), βλέπει τις δυνάμεις του αθλητή του και φροντίζει να ..αξίζει η διαδρομή!
Νηπειαγωγείο προς δημοτικό. Αν δεν έχει προσαρμοστεί ήδη, μην ετοιμάζεστε να παραδώσετε τα όπλα. Χρειάζεται τουλάχιστον ένας μήνας για να προσαρμοστεί το πρωτάκι μας. Με τη βοήθεια του εκπαιδευτικού θα βρει σύντομα το βηματισμό του..
Ξέρετε ότι η προσωπικότητά μας, όπως διαμορφώνεται από την πρώτη δημοτικού, είναι καθρέφτης για τη συμπεριφορά μας στην ενήλικη ζωή, σύμφωνα με έρευνα μελετητή του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια Riverside; Ουπς!!! Πίσω στις αναμνήσεις μας από την Α΄ δημοτικού εμείς οι μεγάλοι!
Οργάνωση. Κεφαλαιώδους σημασίας, από το νηπιαγωγείο μέχρι το Πανεπιστήμιο. Τα Ελληνόπουλα είναι τα πιο σκληρά εργαζόμενα της Ευρώπης. Σχολείο, ξένες γλώσσες, σπορ.. Τρέχουν συνεχώς και αν κάποιος δεν τα οργανώσει όσο ακόμα είναι καιρός, θα κάνουν πάντα κάτι σε βάρος κάποιου άλλου. Η οργάνωση θα βοηθήσει να προλαβαίνουν και τις υποχρεώσεις και τη διασκέδασή τους, που είναι απαραίτητη για την ψυχική τους υγεία.
Πρωινό. Όχι μόνο ένα γάλα κι έξω από την πόρτα! Ας τα μάθουμε, δίνοντας εμείς πρώτοι το παράδειγμα ετοιμάζοντας κάθε πρωί ένα πλούσιο (όχι σε θερμίδες) πρωινό, που θα φάμε μαζί, αρχίζοντας τη μέρα όμορφα. Τα ωραιότερα πράγματα στη ζωή είναι οι στιγμές με ό,τι πιο πολύτιμο για μας. Το τερπνόν μετά του ωφελίμου..
Ρούχα. Ομηρικοί καβγάδες που θα αποφύγουμε με την επιλογή από βραδύς των ρούχων που θα φορέσουν την επομένη στο σχολείο. Ρούχα άνετα, ανθεκτικά, επιλεγμένα ειδικά για το σχολείο. Εικαστικά και πλονζόν στο τσιμέντο της αυλής, πάντα στο μυαλό μας, όταν φτιάχνουμε τη γκαρνταρόμπα του. Τα σινιέ, ακόμα κι αν είναι δώρο από τη θεία απ’ το Σικάγο, μπορούν να περιμένουν για άλλη στιγμή!
Σπορ. Επιλέξτε σπορ που ταιριάζουν στην ιδιοσυγκρασία του και την ηλικία του και θα το απογειώσετε και στο μαθησιακό αφού οι έρευνες λένε ότι οι μαθητές που αθλούνται έχουν καλύτερες επιδόσεις στο σχολείο.
Τηλέφωνο κινητό. Μεγάλη η παγίδα αφού η ανάγκη μας να βρίσκουμε το βλαστάρι μας παντού μας έχει σπρώξει να του το αγοράσουμε τελειώνοντας το δημοτικό. Εκτός απ’ το ότι αποσπά φοβερά την προσοχή του, η ακτινοβολία του θέτει σε κίνδυνο την υγεία του. Ο Δρ. Gerard Hyland, βιοφυσικός στο Πανεπιστήμιο Warwick, 2 φορές υποψήφιος για Νόμπελ Ιατρικής, δηλώνει επιφυλακτικός στη χρήση του ακόμα και για πολύ λίγο χρόνο.
‘Υπνος ο αναζωογονητικός. Οι παιδίατροι τονίζουν ότι ο 9-ωρος ύπνος είναι απαραίτητος για την σωματική αλλά και την εγκεφαλική ανάπτυξη του παιδιού και του εφήβου. Οι σημαντικότερες λειτουργίες ανάπτυξης του σώματος, π.χ. έκκριση αυξητικής ορμόνης, επιτελούνται ενώ το παιδί κοιμάται μεταξύ 9 το βράδυ με 8 το πρωί.
Φέισμπουκ, το απαγορευμένο. Κοινωνικό μέσο δικτύωσης που έχει μπει για τα καλά στην καθημερινότητα όλων των άνω των 13.Οι κίνδυνοι αρκετοί, δεν χρειάζεται όμως να το δαιμονοποιούμε. Αρκεί να είμαστε εμείς οι γονείς το καλό παράδειγμα, χρησιμοποιώντας το με μέτρο και να βάζουμε κανόνες χρήσης σχετικά με την ώρα που θα «μπαίνουν» σε αυτό και τις προφυλάξεις (όχι αποδοχή ατόμων που δεν ξέρουν καλά, όχι υπερέκθεση της προσωπικής τους ζωής και των δεδομένων τους.) Επειδή οι έφηβοι όμως πάντα «ξεχειλώνουν» τα όρια, διακριτική (λέξη κλειδί στο άρθρο μας) επίβλεψη και ενημέρωση ώστε να τα μάθουμε να σερφάρουν με ασφάλεια. Χρήσιμοι σύνδεσμοι: 1) www.saferinternet.gr, δράση ενημέρωσης και επαγρύπνησης Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου και 2) www.saferline.gr, ανοιχτή γραμμή καταγγελιών για παράνομο ή επιβλαβές περιεχόμενο στο Διαδίκτυο. Η Δίωξη Ηλεκτρονικού εγκλήματος έχει στελέχη με φοβερή κατάρτιση και εμπειρία, εξού και η βράβευσή της από το FBI, δύο κιόλας φορές!!
Χώρος μελέτης και χαλάρωσης του παιδιού, το δωμάτιό του, που πρέπει να το φτιάξετε με βάση τις ανάγκες και τις προτιμήσεις του. Εντάξει, σίγουρα ο οικογενειακός προϋπολογισμός παίζει μεγάλο ρόλο. Μπορείτε όμως να κάνετε πολλά πράγματα μόνοι σας και να το δείτε σαν ευκαιρία για δημιουργία. Οργανώστε το Σαββατοκύριακο «βάφουμε και διακοσμούμε το δωμάτιό σου» και να είστε σίγουροι ότι το παιδί, ακόμα και ο δύσκολος έφηβος, θα εκτιμήσει την προσπάθεια της μαμάς και του μπαμπά να ομορφύνουν, με τις οδηγίες του, το ζωτικό χώρο του.
Ψυχραιμία. Είναι μια ακόμα σχολική χρονιά… Κάθε τάξη και οι ανάγκες της, και οι όμορφες στιγμές της, οι χαρές της, οι ακυρώσεις, οι απογοητεύσεις, όλα σημαντικά για την διαμόρφωση της προσωπικότητάς του. Εμείς οι γονείς δεν πρέπει να του περνάμε τις φοβίες μας, τις μεγάλες προσδοκίες μας, μια λάθος εικόνα για το σχολείο. Είναι όμορφο το ταξίδι της γνώσης, με τις δυσκολίες του..
Ώρα που πάντα οφείλει να βρίσκει η μαμά και ο μπαμπάς να παίξει, να πάει βόλτα με το παιδί, να μιλήσει με τον ανήσυχο έφηβο, να του δείξει τον κόσμο μέσα από τα μάτια του. Να μοιραστούν συναισθήματα και ελπίδες. Η κοινωνία είναι αρκετά αγχωτική για το παιδί. Ο γονιός είναι το κουκούλι, το καταφύγιο για τα παιδιά του. Και υπεύθυνος για την αγωγή του. Μην τα περιμένουμε όλα από το σχολείο. Η συνέχεια του σχολείου είναι το σπίτι του παιδιού. Αφήστε που έχουμε τόσα να μάθουμε κι εμείς από εκείνα, αρκεί να ξέρουμε να ακούμε. Σπουδαίο πράγμα ο καλός ακροατής… Ειδικά όταν είναι γονιός.
