Γράφουν οι :
-Γιώργος Κώτσηρας, δικηγόρος, LL.M, υ/Διδάκτωρ Νομικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών
-Ροδάνθη Τζωρτζάκη, δικηγόρος, LL.M
-Γιώργος Κατσαβός, δικηγόρος, LL.M
Η Διαμεσολάβηση είναι μία από τις εναλλακτικές μεθόδους επίλυσης διαφορών, με την οποία τα αντιμαχόμενα μέρη, μέσω μιας κοινά αποδεκτής διαδικασίας και σε ουδέτερο τόπο, παρουσία και με την απαραίτητη βοήθεια ενός τρίτου προσώπου επιλογής τους, του διαμεσολαβητή, καταλήγουν σε μια κοινά αποδεκτή επίλυση της διαφοράς τους. Η διαδικασία αυτή εισήχθη στο ελληνικό δίκαιο με τον νόμο 3898/2010, με τον οποίο ενσωματώθηκε στο εθνικό μας δίκαιο η κοινοτική οδηγία 2008/52/ΕΚ.
Σε διαμεσολάβηση μπορούν να υπαχθούν διαφορές ιδιωτικού δικαίου με συμφωνία των μερών, αν αυτά έχουν την εξουσία να διαθέτουν το αντικείμενο της διαφοράς. Ενδεικτικά αναφέρουμε τις κάτωθι περιπτώσεις οι οποίες μπορούν να υπαχθούν σε διαμεσολάβηση: Γαμικές, οικογενειακές, εργατικές και ενδοεπαγγελματικές διαφορές, διαφορές που προκύπτουν από πτώχευση επιχειρήσεων, διαφορές πνευματικής ιδιοκτησίας, καταναλωτικές διαφορές και διαφορές που προκύπτουν στο ηλεκτρονικό εμπόριο, διαφορές γειτονικού δικαίου.
Η διαμεσολάβηση διενεργείται από ειδικά εκπαιδευμένο και έμπειρο διαμεσολαβητή, ο οποίος τις περισσότερες φορές είναι δικηγόρος και πρέπει να έχει παρακολουθήσει ειδικά προγράμματα κατάρτισης στο θέμα της διαμεσολάβησης. Αρχίζει με μια κοινή συνάντηση στην οποία τα μέρη αφού ενημερωθούν αναλυτικά από τον διαμεσολαβητή για την διαδικασία της διαμεσολάβησης παρουσιάζουν τις απόψεις τους για τη διαφορά. Η κοινή συνάντηση ακολουθείται από χωριστές συναντήσεις μεταξύ του διαμεσολαβητή και κάθε μέρους. Αυτό επιτρέπει σε κάθε πλευρά να εξηγήσει εμπιστευτικά τη θέση και τους στόχους της για τη διαμεσολάβηση. Η διαμεσολάβηση αφήνει την εξουσία της απόφασης καθαρά στα μέρη. Ο διαμεσολαβητής δεν αποφασίζει τι είναι δίκαιο ή σωστό, δεν είναι ούτε δικαστής ούτε διαιτητής, αλλά ενεργεί ως καταλύτης, σκοπός του οποίου είναι να διευκολύνει τις διαπραγματεύσεις μεταξύ των μερών, ώστε τα μέρη να καταλήξουν σε λύση στη διαφορά τους.
Η συμφωνία που επιτυγχάνεται μεταξύ των μερών στο τέλος της διαμεσολάβησης συντάσσεται εγγράφως και υπογράφεται από τα μέρη. Με την κατάθεση του πρακτικού διαμεσολάβησης, εφόσον αυτή έχει επιτύχει, στη γραμματεία του μονομελούς πρωτοδικείου της περιφέρειας, όπου αυτή διεξήχθη και εφόσον αυτό περιέχει συμφωνία των μερών για ύπαρξη αξίωσης που μπορεί να εκτελεσθεί αναγκαστικά, το πρακτικό αυτό αποτελεί εκτελεστό τίτλο, γεγονός το οποίο σημαίνει ότι σε περίπτωση μη εκούσιας συμμόρφωσης ενός εκ των μερών με το περιεχόμενό του, το θιγόμενο μέρος μπορεί να τον εξαναγκάσει σε συμμόρφωση, σύμφωνα με τις διατάξεις περί αναγκαστικής εκτέλεσης του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.
Τα πλεονεκτήματα της διαμεσολάβησης σε σχέση με την προσφυγή στα δικαστήρια είναι η ταχύτητα επίλυσης των διαφορών, το χαμηλό κόστος (σε σύγκριση με την δικαστική διαμάχη και την διαιτησία), η εύκολη πρόσβαση και η απλότητα της διαδικασίας που είναι απαλλαγμένη από δικονομικούς τύπους και διεξάγεται σε εμπιστευτική βάση, δηλαδή χωρίς δημοσιότητα, γεγονός το οποίο διασφαλίζει τυχόν εμπιστευτικές πληροφορίες των μερών, ο μη δεσμευτικός χαρακτήρας της διαδικασίας, αφού τα μέρη μπορούν να αποχωρήσουν ελεύθερα όποτε το επιθυμούν, η διασφάλιση των δικαιωμάτων των μερών, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος να προσφύγουν σε δικαστήριο, εκτός βέβαια αν η διαμεσολάβηση καταλήξει σε συμφωνία.
Σύμφωνα με μελέτη που χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ο χρόνος που χάνεται λόγω της μη προσφυγής σε διαμεσολάβηση υπολογίζεται σε 331 έως 446 επιπρόσθετες ημέρες κατά μέσο όρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι δε επιπλέον νομικές δαπάνες κυμαίνονται από 12.471 ευρώ έως 13.738 ευρώ ανά υπόθεση (Δελτίο Τύπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 24ης.11.2011).
Ιδιαίτερη τέλος σημασία πρέπει να αποδοθεί στη διαφύλαξη της κοινωνικής ειρήνης με τη διευθέτηση της διαφοράς. Το αποτέλεσμα της διαμεσολαβητικής προσπάθειας είναι καθαρά αποτέλεσμα της σύμμετρης και φιλικής ικανοποίησης των, κατ’ ιδίαν, συμφερόντων των μερών και της διάθεσής τους να συνεχίσουν την επιχειρηματική ή άλλη συνεργασία τους προς όφελος των ιδίων και του ευρύτερου επαγγελματικού ή κοινωνικού τους χώρου.
Στην παρούσα οικονομική συγκυρία, η επιλογή της διαμεσολάβησης δίνει την δυνατότητα στους πολίτες χωρίς ιδιαίτερο οικονομικό βάρος να διαπραγματευτούν με τον «αντίδικό» τους, βρίσκοντας μία αμοιβαία αποδεκτή λύση, καθώς από την διεθνή εμπειρία στην εφαρμογή της (ιδίως στις ΗΠΑ και στο Ηνωμένο Βασίλειο) έχει αποδειχθεί ότι η Διαμεσολάβηση ευνοεί τα συμφέροντα των λαϊκών στρωμάτων με την ταχεία επίλυση των διαφορών, ιδίως απέναντι σε μεγάλους οργανισμούς (όπως Τράπεζες, εταιρίες τηλεπικοινωνιών, ασφαλιστικές εταιρίες).
Υ.Γ. Είναι μεγάλη χαρά και τιμή μεταξύ των συντελεστών αυτής της στήλης να βρίσκεται ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος της Ένωσης Ασκουμένων και Νέων Δικηγόρων Αθηνών Γιώργος Κώτσηρας. Συγχαρητήρια Γιώργο και καλή δύναμη στο δύσκολο έργο σου!
