Γράφουν οι:
Βίκυ Τάχου Γεωπόνος – Αρχιτέκτων Τοπίου
Κωνσταντίνος Στάσης Τεχνολόγος Γεωπόνος
Η ελιά μας…
Εδώ και χιλιάδες χρόνια η ελιά και ο καρπός της «ζει» στην περιοχή της Μεσογείου. Το πολύτιμο αυτό δώρο της φύσης είναι μια ζωντανή κληρονομιά, που συνδέεται με πολλούς τομείς της ζωής μας. Το ελαιόλαδο τρέφει, συντηρεί, προστατεύει, τονώνει, θεραπεύει και εμπνέει. Αξίζει λοιπόν να το γνωρίσουμε και να μάθουμε την ανεκτίμητη αξία του για τη διατροφή, την υγεία, τον πολιτισμό μας.
Η ελιά είναι δέντρο με χαμηλές απαιτήσεις. Παρόλα αυτά, είναι απαραίτητο να λαμβάνονται υπόψη συγκεκριμένες παράμετροι κατά την καλλιέργειά της.
Το έδαφος θα πρέπει να είναι γόνιμο και ικανό να συγκρατεί μεγάλες ποσότητες νερού. Σε εδάφη που δεν είναι αρκετά γόνιμα, θα πρέπει να εφαρμοστούν κατάλληλες μέθοδοι λίπανσης. Πολυετή πειράματα στην Ελλάδα έχουν δείξει ότι η ελιά αντιδρά θεαματικά στην αζωτούχο λίπανση, αρκεί να υπάρχει η απαραίτητη εδαφική υγρασία που θα επιτρέψει την απορρόφηση του αζώτου από τις ρίζες των φυτών. Η λίπανση της ελιάς γίνεται κατά κανόνα την άνοιξη.
`
Η ελιά πολλαπλασιάζεται με πολλούς τρόπους. Ο πιο παλιός ήταν ο εμβολιασμός άγριας ελιάς με άλλες ποικιλίες. Αργότερα, άρχισε να χρησιμοποιείται η μέθοδος με χονδρά μοσχεύματα που αργότερα τελειοποιήθηκε και εξελίχθηκε στην μέθοδο με μικρά κομμάτια ξύλου που εξακολουθεί να χρησιμοποιείται σε μεγάλη έκταση.
Η ελιά για να καρποφορεί ικανοποιητικά πρέπει να δέχεται δύο τύπους κλαδεμάτων. Τα κλαδέματα καρποφορίας και τα κλαδέματα ανανέωσης.
Τα κλαδέματα καρποφορίας γίνονται κάθε χρόνο, συνήθως κατά τη συγκομιδή ή νωρίς την άνοιξη και στοχεύουν να διατηρήσουν το δένδρο παραγωγικό και χαμηλό. Τα κλαδέματα ανανέωσης στοχεύουν να επαναφέρουν σε παραγωγική κατάσταση τα γέρικα πολύ ψηλά δένδρα που η παραγωγικότητας τους έχει πέσει πολύ χαμηλά. Από τα μέσα του Νοέμβρη μέχρι τον Φλεβάρη οι καρποί της Ελιάς έχουν αποκτήσει πια αρκετό λάδι κι αρχίζουν να συγκομίζονται.
Η συγκομιδή όμως αποτελεί μια αρκετά δύσκολη αλλά πολύ λεπτή και σημαντική για την ποιότητα του ελαιολάδου αφού γίνεται τον χειμώνα με κρύο και γενικά αντίξοες συνθήκες. Σήμερα η συγκομιδή της ελιάς γίνεται βασικά με ράβδισμα και πτώση του καρπού πάνω σε δίχτυα από λινάτσα ή πλαστικό απ’ όπου στην συνέχεια συλλέγεται και τοποθετείται σε σακιά. Μετά την συγκομιδή ο καρπός πρέπει να καθαριστεί από τα κλαδιά και τα φύλλα. Στην συνέχεια ο καρπός αφού καθαριστεί τοποθετείται μέσα σε λινά σακιά με αραιή ύφανση που τοποθετούνται κάτω από τα δένδρα σε μικρές σειρές στο χωράφι μέχρις ότου μεταφερθούν στο ελαιοτριβείο. Έτσι ο καρπός εξασφαλίζει καλές συνθήκες αερισμού και αποφεύγει τις επιβλαβείς ζυμώσεις που αυξάνουν την οξύτητα και υποβαθμίζουν την ποιότητα.
Κηπουρέματα Νοεμβρίου…
- Συνεχίστε τα σκαλίσματα έτσι ώστε το χώμα να είναι πάντα αφράτο και να εισχωρούν σε αυτό τα νερά της βροχής.
- Μεταφέρετε τα φυτά εσωτερικού χώρου μέσα στο σπίτι σας. Καθαρίστε τα από τη σκόνη, τοποθετήστε τα κοντά σε παράθυρο και μακριά από τα καλοριφέρ.
- Κλαδέψτε τους καλλωπιστικούς σας θάμνους, τις μπορντούρες και τα κωνοφόρα. Κλαδεύετε χαμηλά για να ενισχύσετε την υγεία των φυτών και να ενθαρρύνετε τη μελλοντική τους ανθοφορία.
- Μετά την πτώση των φύλλων μπορείτε να κλαδέψετε και να ψεκάσετε τα δέντρα.
- Κάνουμε τα τελευταία κουρέματα σε χλοοτάπητες με θερμόφιλα είδη και μειώνουμε ή κλείνουμε και τελείως το πότισμα.
- Απομακρύνετε με μια τσουγκράνα ή μια βεντάλια τα πεσμένα φύλλα από το γκαζόν γιατί αν μείνουν πολύ καιρό θα κιτρινίσουν τα σημεία του χλοοτάπητα όπου έχουν πέσει.
- Μειώστε τα ποτίσματα στα απολύτως απαραίτητα. Αν οι βροχές ξεδιψούν τα φυτά σας, μην ποτίζετε καθόλου.
- Μεταφέρετε σε προστατευμένες θέσεις τα ευπαθή στο ψύχος φυτά, όπως γαρδένιες, καμέλιες και ορχιδέες.
Σπέρνουμε, Φυτεύουμε, Απολαμβάνουμε το Νοέμβριο…
- Σπέρνουμε στην οριστική τους θέση σπανάκι, ραπανάκι, μαϊντανό, ρόκα και άνηθο.
- Φυτεύουμε τους ανοιξιάτικους βολβούς όπως ίριδες, φρέζιες, τουλίπες, νάρκισσους και κρόκους.
- Φυτεύουμε μαρούλια, λάχανα, κουνουπίδια και μπρόκολα. Φυτέψτε κοκκάρι και πολύ σύντομα θα σας δώσει γευστικά φρέσκα κρεμμυδάκια.
- Απολαύστε τα πρώτα χειμωνιάτικα λαχανικά σας. Σπανάκι, ραδίκια, ραπανάκι, μαρούλι και λάχανο.
- Αυτό το μήνα ολοκληρώνετε και το μάζεμα της ελιάς, συγκεντρώνονται τα κάστανα, οι καρποί της κουμαριάς και τα βελανίδια.
- Τώρα είναι η εποχή για να φυτέψετε στον κήπο σας τα χρυσάνθεμα. Για να μείνουν υγιή, πρέπει να τα ποτίζετε κάθε φορά που βλέπετε στεγνό το χώμα τους. Για να επιμηκύνετε την ανθοφορία τους κλαδέψτε τακτικά τα απανθισμένα τμήματα. Όταν τελειώσει η ανθοφορία του, κλαδέψτε το χαμηλά και συνεχίστε να το ποτίζετε. Το επόμενο φθινόπωρο θα το δείτε να ανθίζει ξανά.
Περισσότερες συμβουλές τον επόμενο μήνα…
