Γράφει ο Άρτο Κ. Ζαμκοτσιάν
Ο Δεκέμβριος μπήκε, τα πρώτα κρύα έκαναν (επιτέλους) την εμφάνισή τους και όλοι μας προετοιμαζόμαστε για την έλευση του νέου χρόνου. Θα στολίσουμε το σπίτι μας, θα πάρουμε δώρα στα αγαπημένα μας πρόσωπα και θα αγοράσουμε τα προϊόντα για το γιορτινό μας τραπέζι.
Τι μας έρχεται όμως πρώτο στο μυαλό όταν ακούμε τη λέξη Χριστούγεννα; Μα φυσικά τα γλυκά. Η διατροφική αυτή κατηγορία έχει την τιμητική της την περίοδο αυτή και είναι λίγοι εκείνοι που μπορούν να αντισταθούν στα μελομακάρονα, στους κουραμπιέδες, στις δίπλες και στις υπόλοιπες λιχουδιές που υπάρχουν στο τραπέζι. Σε αυτή τη κατηγορία ανήκουν τα άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη. Ας δώσουμε, λοιπόν, μερικές πληροφορίες που θα μας βοηθήσουν να μάθουμε πράγματα που ίσως να μη γνωρίζαμε για αυτή τη νόσο, αλλά και να κατανοήσουμε το πόσο δύσκολη και αξιέπαινη είναι η προσπάθεια των σακχαροδιαβητικών να ρυθμίσουν τον τρόπο διατροφής τους.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ & ΠΟΙΕΣ ΟΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΤΟΥ;
Πρόκειται για μια μεταβολική πάθηση με κύριο χαρακτηριστικό της την υπεργλυκαιμία, δηλ. τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Προκαλείται είτε λόγω ανεπάρκειας της ινσουλίνης είτε λόγω προβληματικής δράσης αυτής και έχει ως αποτέλεσμα το μη φυσιολογικό μεταβολισμό των υδατανθράκων, των λιπών και των πρωτεϊνών. Οι κύριοι τύποι σακχαρώδη διαβήτη είναι ο διαβήτης τύπου 1 (ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης) και ο διαβήτης τύπου 2 (μη ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης).
Τύπου 1
Οφείλεται στην ανικανότητα του παγκρέατος να παράγει ινσουλίνη και χαρακτηρίζεται από έντονη ινσουλινοπενία και εξάρτηση από εξωτερική λήψη ινσουλίνης, συνήθως σε ενέσιμη μορφή. Με αυτό τον τρόπο, επιστρέφουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σε φυσιολογικά επίπεδα και αποφεύγεται η κέτωση.
Τύπου 2
Πρόκειται για το πιο κοινό τύπο διαβήτη. Έχει υπολογισθεί ότι περίπου το 90% των διαβητικών πάσχει από αυτόν. Οι ασθενείς αυτής της κατηγορίας δεν εξαρτώνται από εξωτερική λήψη ινσουλίνης διότι το πάγκρεας μπορεί και παράγει ινσουλίνη, η οποία όμως δεν μπορεί να δράσει στα κύτταρα στόχους της.
ΔΙΑΒΗΤΗΣ & ΒΙΟΧΗΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ (ΤΡΟΠΟΙ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ)
Για τη διάγνωση, ακολουθείται μια σειρά από κλινικές/εργαστηριακές μετρήσεις. Οι δύο πιο σημαντικές από αυτές είναι η μέτρηση τυχαίου δείγματος γλυκόζης (>200mg/dl έχουμε διαβήτη) και η μέτρηση γλυκόζης νηστείας ( >126mg/dl έχουμε διαβήτη).
ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ
Πριν αναφερθούμε στις διατροφικές κατηγορίες που αφορούν άμεσα τους διαβητικούς, θα ήταν σημαντικό να τονίσουμε τη σπουδαιότητα των μικρών και υγιεινών γευμάτων σε τακτά χρονικά διαστήματα μέσα στη μέρα. Μόνο έτσι μπορεί να επιτευχθεί ρύθμιση της γλυκόζης στο αίμα. Ποιες είναι λοιπόν, αυτές οι διατροφικές κατηγορίες;
ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ
Αποτελούν την κύρια πηγή ενέργειας του οργανισμού ενώ καλύπτουν και το 50% των συνολικών θερμίδων που καταναλώνονται καθημερινά. Κατά τη πέψη διασπώνται, και μέσω του εντέρου, εισέρχονται στο αίμα και επηρεάζουν τα επίπεδα της γλυκόζης. Γίνεται, λοιπόν, εύκολα αντιληπτό ότι επιλογή ποιοτικών υδατανθράκων είναι επιβεβλημένη. Τέτοιοι απαντώνται στα φρούτα (προτιμούμε να τα καταναλώνουμε άγουρα κι όχι σε μορφή χυμών), στα λαχανικά (προτιμούμε τις βραστές πατάτες από αυτές στο φούρνο ή στο τηγάνι, συνοδεύουμε πάντα το γεύμα μας με μια σαλάτα), στα προϊόντα ολικής άλεσης (έχουν χαμηλότερο γλυκαιμικό δείκτη από τα αντίστοιχα προϊόντα κανονικής άλεσης), στα όσπρια και στα γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλών λιπαρών.
ΦΥΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ
Διαχωρίζονται σε αδιάλυτες και διαλυτές. Οι αδιάλυτες προκαλούν κίνηση του περιεχομένου του εντέρου και απαντώνται στους ξηρούς καρπούς, στα λαχανικά, στο πίτουρο του σιταριού, στο σιτάλευρο ολικής αλέσεως κ.α. Οι διαλυτές βοηθούν στη μείωση της χοληστερόλης και της γλυκόζης αίματος και τις βρίσκουμε στη βρώμη, στα μπιζέλια, στα φασόλια, στα μήλα, στα εσπεριδοειδή, στα καρότα, στο κριθάρι κ.α. Μια ποσότητα της τάξεως των 30 γραμμαρίων φυτικών ινών ημερησίως θεωρείται ιδανική.
ΚΟΡΕΣΜΕΝΑ ΛΙΠΗ
Ο διαβήτης μπορεί να επιταχύνει τη δημιουργία αθηρωματικής πλάκας και αρτηριοσκλήρυνσης με αποτέλεσμα να μεγαλώνουν οι πιθανότητες εμφάνισης εγκεφαλικού επεισοδίου ή εμφράγματος. Έτσι, πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί στο είδος του λίπους που καταναλώνουμε. Θα ήταν καλό να χρησιμοποιούνται ακόρεστα λιπαρά, είτε μονοακόρεστα (ελαιόλαδο και διάφορα άλλα φυτικά έλαια), είτε πολυακόρεστα (ξηροί καρποί και σπόροι) και όχι κορεσμένα λίπη (τηγανισμένα και ζωικής προέλευσης έλαια).
ΨΑΡΙΑ
Η κατανάλωση ψαριών 2-3 φορές την εβδομάδα θεωρείται ιδανική. Ψάρια όπως ο μπακαλιάρος και ο τόνος έχουν λιγότερο κορεσμένο λίπος σε σχέση με κρεατικά και πουλερικά. Επίσης, ο σολομός, ο γαύρος , η σαρδέλα, η πέστροφα, το σκουμπρί κ.α. είναι πηγές ω-3 λιπαρών που βοηθούν σημαντικά τον οργανισμό. Καλό είναι να αποφεύγονται τα τηγανισμένα ψάρια καθώς και ψάρια που περιέχουν υδράργυρο όπως ο ξιφίας και η πέρκα.
Ο συνδυασμός ιατρικών υποδείξεων και διατροφικών συμβουλών είναι αυτό που κάνει τη διαφορά και οδηγεί στα επιθυμητά αποτελέσματα.
Τελειώνοντας, θα ήθελα να σας ευχηθώ καλά Χριστούγεννα και ο νέος χρόνος να φέρει σε όλους μας υγεία, ευτυχία και επιτυχίες σε όλους τους τομείς.
