Γράφει ο Νικόλας Βαλής
ΝΕΑ ΑΡΣΗ ΤΟΥ ΔΑΣΙΚΟΥ ΑΣΥΛΟΥ;
Εδώ και αρκετό καιρό το αρμόδιο Υπουργείο για την προστασία των δασών έχει δώσει προς δημόσια διαβούλευση σχέδιο νόμου με τίτλο: «Δασικά Οικοσυστήματα: Ορισμοί, μέτρα προστασίας, ανάπτυξης και διαχείρισης». Για το παραπάνω νομοσχέδιο υπάρχει ήδη διάσταση απόψεων με ισχυρά επιχειρήματα, ένθεν και ένθεν. Εμείς σεβόμενοι τους αναγνώστες μας θέλουμε να ακουστούν οι διιστάμενες απόψεις, εξασφαλίζοντας ένα βήμα διαλόγου. Σε αυτή την πρώτη προσέγγιση, φιλοξενούμε τον εκπρόσωπο του φορέα-κέντρου εφηρμοσμένης συστημικής έρευνας για το περιβάλλον και τη βιωσιμότητα κ. Γιώργο Χριστοφορίδη. Ο κ. Γίωργος Χριστοφορίδης είναι Δικηγόρος, μέλος του Δ.Σ. Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος & Βιωσιμότητας.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Κύριε Χριστοφορίδη τι είναι το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος & Βιωσιμότητας;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος & Βιωσιμότητας είναι επιστημονικό κέντρο εφηρμοσμένης συστημικής έρευνας για το περιβάλλον και τη βιωσιμότητα και έχει ως αποστολή την πραγμάτωση του οράματος της Βιώσιμης Κοινωνίας.
Ιδρύθηκε το έτος 2000 από τον επίτιμο αντιπρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας, Μιχαήλ Δεκλερή, ο οποίος είχε αποφασιστική συμβολή στη διαμόρφωση του Δικαίου της Βιωσίμου Αναπτύξεως. Επί της προεδρίας του, το λεγόμενο περιβαλλοντικό Ε΄ Τμήμα του Δικαστηρίου διέπλασε, κατά τη δεκαετία 1990-2000, την πρωτοποριακή σε παγκόσμιο επίπεδο νομολογία σε υποθέσεις προστασίας του φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος.
Το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος έχει κληθεί να γνωμοδοτήσει σε μείζονα ζητήματα, που τίθενται από δημόσιες πολιτικές και αποφάσεις, από μεγάλα έργα και πολυσύνθετες δραστηριότητες.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Πώς χαρακτηρίζετε αυτό το σχέδιο νόμου;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Στο πλαίσιο της προσχηματικής διαβούλευσης για το νομοσχέδιο «Δασικά Οικοσυστήματα: Ορισμοί, μέτρα προστασίας, ανάπτυξης και διαχείρισης», το Επιμελητήριο εξέδωσε ανακοίνωση, χαρακτηρίζοντάς το ως «την πλέον απροκάλυπτη και συστηματική παραβίαση του Συντάγματος και της νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας για την προστασία των δασών στην ιστορία του Ελληνικού κράτους», ζήτησε δε την άμεση απόσυρσή του.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποιός κατά τη γνώμη σας είναι ο σκοπός του νομοσχεδίου;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η ουσία του ζητήματος έγκειται στο ότι οι ρυθμίσεις του νομοσχεδίου καθιστούν εξαίρεση τον συνταγματικό κανόνα της αυξημένης προστασίας των δασών.
Στο πρόσφατο παρελθόν, η οργανωμένη αντίδραση της Κοινωνίας των Πολιτών κατέστησε ατελέσφορες δύο απόπειρες συνταγματικής αναθεώρησης, που είχαν στόχο το άρθρο 24 του Συντάγματος. Στο ζοφερό παρών, που όλοι βιώνουμε, ο κοινός νομοθέτης αποθρασύνθηκε τόσο, ώστε επιχειρεί την ανατροπή της συνταγματικής προστασίας του δασικού κεφαλαίου με νόμο.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Πώς σχολιάζετε τις κατ’ ιδίαν ρυθμίσεις του νομοσχεδίου;
AΠΑΝΤΗΣΗ: Δεν χρειάζονται πολλά σχόλια. Αρκεί να αναφέρουμε, ότι ενώ στον απλό πολίτη ορθώς απαγορεύονται ακόμη και απλές περιφράξεις εντός δασών και δασικών εκτάσεων, σε επιχειρηματικά και λοιπά συμφέροντα επιτρέπονται, από αιολικά πάρκα και «λίμνες» εξορυκτικών αποβλήτων μέχρι τουριστικές κωμοπόλεις !
Πρέπει όμως να επιμείνουμε στην σκανδαλώδη προώθηση των τεχνικών συστημάτων εκμετάλλευσης της αιολικής ενέργειας σε βάρος του δασικού κεφαλαίου, η οποία άρχισε με το ιδεολόγημα της πράσινης ανάπτυξης, εφαρμόσθηκε με κοσμογονική αλλαγή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, επιτείνεται με συγκεκριμένες ρυθμίσεις του εν λόγω νομοσχεδίου και όπως καταδεικνύει η πραγματικότητα, θα συνεχισθεί με πλήθος άλλων πρωτοβουλιών. Το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος έχει επανειλημμένως στηλιτεύσει αυτήν την καταδήλως ανόητη ενεργειακή πολιτική, κατά την οποίαν αφανίζονται οι μόνοι βέβαιοι συλλέκτες του διοξειδίου του άνθρακα, τα δάση, προκειμένου να φυτευτούν τερατώδεις και άχρηστες εν πολλοίς ανεμογεννήτριες. Όλοι οι πολίτες πρέπει να γνωρίζουν ότι η Ελλάδα, σε αντίθεση με τη δυτική και κεντρική Ευρώπη, η οποία θυσίασε τα δάση και τα νερά της στο βωμό της εκβιομηχάνισης, συμβάλλει με τον πλέον πρόσφορο τρόπο στη συγκράτηση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, διατηρώντας ακόμη πλούσια και εκτεταμένα αναλογικώς δασικά οικοσυστήματα.
Αλλά, πρέπει να σχολιασθεί και το εφεύρημα του νομοσχεδίου περί «δημοσίων γαιών». Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις ορθώς επεσήμαναν, ότι στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται σημαντικοί οικότοποι, κιβωτοί βιοποικιλότητας, που απαντώνται κυρίως σε παράκτια τοπία. Συγκρατούμε την πολύ σημαντική παρατήρησή τους, ότι σε πολλές περιπτώσεις, οι φρυγανότοποι αποτελούν «πρόδρομες φυτοκοινωνίες υποβαθμισμένων υψηλών δασών». Αλλά επιβάλλεται να προσθέσουμε, ότι σε πολλές επίσης περιπτώσεις, οι ανωτέρω εκτάσεις επέχουν θέσιν προστατευτικής ασπίδας για υποβαθμισμένα και μη υποβαθμισμένα παράκτια δάση, καθώς συνιστούν ανασχετικό παράγοντα στη διαβρωτική δράση της θάλασσας και στην επέκταση της άμμου.
Μετά τις πρόσφατες τροποποιήσεις της νομοθεσίας για την παραχώρηση αιγιαλού και παραλίας, οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις περί «δημοσίων γαιών» φαίνεται να ολοκληρώνουν τον σχεδιασμό για την τσιμεντοποίηση των ακτών της χώρας, κατά το απολύτως αποτυχημένο ισπανικό μοντέλο.
Τέλος, στις ίδιες ρυθμίσεις, ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί το γεγονός, ότι στην έννοια των «δημοσίων γαιών» περιλαμβάνονται και τα ορεινά υδατορρεύματα που δεν διαθέτουν δασική βλάστηση. Τα υδατορρεύματα αυτά, τα οποία λειτουργούν προφανώς στις αλπικές και ψευδοαλπικές ζώνες των ορεινών όγκων, αποτελούν τα αιμοφόρα αγγεία των ποταμών και άρα όλων ανεξαιρέτως των υδατικών συστημάτων της χώρας. Πρόκειται, με άλλα λόγια, περί εξόχως σημαντικών και ευαίσθητων στοιχείων του φυσικού περιβάλλοντος.
Τι έχει άραγε στον νου του ο νομοθέτης, εξαιρώντας τα από ένα αυστηρά προστατευτικό καθεστώς, που ανυπερθέτως πρέπει να απολαύουν;
ΕΡΩΤΗΣΗ: Τι θα λέγατε ως επίλογο;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Ομιλώντας με όρους της Σύμβασης–Πλαίσιο του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή, η Ελλάδα διαθέτει μία σημαντικότατη καταβόθρα του διοξειδίου του άνθρακα: τα δασικά της οικοσυστήματα. Αλλά το ελληνικό κράτος, αντί να καταστρώσει και να εφαρμόσει μία μακρόπνοη εθνική στρατηγική για τη διατήρηση, την προστασία και την επαύξησή τους, τα παραδίδει βορά στην αγρία ανάπτυξη.
Στο επόμενο φύλλο, στα πλαίσια του δημοσίου διαλόγου, η Marathon Press θα φιλοξενήσει μια τελείως διαφορετική προσέγγιση. Τα συμπεράσματα δικά σας.