Γράφει ο Στέλιος Πλακίτσης
ΤΡΙΤΕΣ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ ΤΟ 1959
Ας επανέλθουμε και πάλι στα «δικά μας»και να θυμηθούμε τις τρίτες εκλογές μετά τον Πόλεμο που έγιναν στο Μαραθώνα μιας και βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο αφού ο καιρός «ζυγώνει» για τον Μάιο του 2014.
Οι εκλογές έπρεπε να γίνουν τον Οκτώβριο του 1958 μιας και εξαντλήθηκε η τετραετία που είχε ξεκινήσει από τον Οκτώβριο του 1954.
Το Υπουργείο Εσωτερικών είχε ετοιμασθεί να καταθέσει νομοσχέδιο για την εκλογή των οργάνων των ΟΤΑ αλλά σοβαρότερα γεγονότα εμπόδισαν την Πολιτική Ηγεσία να κάνει την αλλαγή αυτή. Είχαν προηγηθεί οι πολιτικές εκλογές τον Μάιο του 1958 οι οποίες είχαν φέρει τα «πάνω κάτω». Δεν είχε κλείσει ακόμα η δεκαετία του Εμφυλίου Πολέμου από τον Αύγουστο του 1949 και τα αριστερά κόμματα που είχαν κατέλθει στις εκλογές του 1958 δια της ΕΔΑ με Πρόεδρο τον Θεσσαλονικιό βετεράνο κομμουνιστή Γιαν. Πασαλίδη κατάφεραν και απέσπασαν από το εκλογικό σώμα σχεδόν ένα εκατομμύριο ψήφους και 78 έδρες με αποτέλεσμα να καταστεί Αξιωματική Αντιπολίτευση στην Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή ο οποίος δια της νεοϊδρυθείσας ΕΡΕ έλαβε ενάμιση εκατομμύριο ψήφους και 173 έδρες και σχημάτισε κυβέρνηση αλλά με πολλά «αγκάθια».
Πονοκέφαλος δια το πολιτικό κόσμο η άνοδος της ΕΔΑ ενώ το ιστορικό κόμμα των Φιλελευθέρων είχε έρθει τρίτο με ηγέτες τον Σοφοκλή Βενιζέλο και τον Γεώργιο Παπανδρέου.
Έτσι μετά από αυτή την «αναταραχή» οι εκλογές δια τους ΟΤΑ προγραμματίστηκαν δια τον Απρίλιο του 1959. Ο χρόνος ήταν ακαθόριστος από αυτά τα υψηλά γεγονότα, αλλά ήταν αναμενόμενος.
Οι ψίθυροι και οι προετοιμασίες στην «πρώτη γραμμή». Στο Μαραθώνα διαφαίνεται πάλι η ίδια «γεύση» δηλαδή οι «πάνω και οι κάτω». Όμως σε αυτό το κατεστημένο έρχεται να «ταράξει» τα νερά ο νεαρός τότε Χρήστος Μερκούρης. Έρχεται με φλόγα νέου ανθρώπου, με οράματα και φαντασία και με ένα «χαρτί» αφού έχει τελειώσει την Πάντειο Σχολή και την στρατιωτική του θητεία ως μαυροσκούφης. Ιδρύει την ποδοσφαιρική ομάδα «ΔΟΞΑ ΣΟΥΦΑΝΗ», οργανώνει ποδοσφαιρικές συναντήσεις ακόμα παίζει δυναμικά με την «ΜΑΧΗ» σε σκληρούς αγώνες και αντιπαλότητες και κάπου «σκάει» την κροτίδα ότι θα κατέλθει και υποψήφιος Πρόεδρος της κοινότητας στις επικείμενες εκλογές.
Το κατεστημένο «ταρακουνιέται», οι ΚΑΤΩ «τρίβανε» τα χέρια τους διότι οι ΠΑΝΩ θα γίνουνε «κομμάτια». Τελικά πρυτανεύει στο ΠΑΝΩ στρατόπεδο συνεννόηση και ηρεμία και ο φλογερός νέος Χρήστος Μερκούρης από «Μαέστρος» της ορχήστρας γίνεται πρώτο βιολί. Οι εκλογές προγραμματίστηκαν δια την δεύτερη Κυριακή του Απριλίου του 1959. Αναλαμβάνει την προεκλογική εκστρατεία της παράταξης των «πάνω» και μες τη λυκοφωλιά των «κάτω» στο καφενείο ΒΑΣΤΑΡΔΗ δια του μοναδικού μικροφώνου εξαπολύει συνθήματα με καθαρευουσιάνικη γλώσσα εναντίων των κάτω και του εν δυνάμει κοινοτάρχη Αθανασίου Παππά ή ΣΚΑΛΤΣΑ.
Χαρακτηριστικό σύνθημα ήταν «Δεν είναι δυνατόν στην εποχή που φτάσαμε στο φεγγάρι να μας διοικούν στον Μαραθώνα αγράμματοι άνθρωποι».
Στην παρατεταμένη εκλογική περίοδο επί προεδρίας Αθαν. Παππά γράφονται θετικές ενέργειες. Με παραστάσεις και ενέργειες ασφαλτοστρώνεται η Λεωφόρος Μαραθώνος από την Νέα Μάκρη μέχρι την κεντρική πλατεία του Μαραθώνα. Επί θητείας του εν λόγω κοινοτάρχη ιδρύονται τα κοινοτικά σφαγεία στο χώρο που σήμερα λειτουργούν τα ΚΑΠΗ Μαραθώνος. Ήταν τα μοναδικά σφαγεία που είχαν ιδρυθεί στην Βόρεια Αττική και δημιούργησαν μεγάλη εμπορική κίνηση στο ΖΩΕΜΠΟΡΙΟ που το κατακλείνουν καθημερινά «τσαμπάσηδες» ζωέμποροι κτηνοτρόφοι και «χασάπηδες» και δημιουργούν μια ασυνήθιστη καθημερινή κίνηση στην «πιάτσα» του Μαραθώνα.
Τα καφενεία οι ταβέρνες και οι χασαποταβέρνες κάνουν «χρυσές» δουλειές και η «τσίκνα» ευωδιάζει τον ουρανό.
Οι συνδυασμοί συγκροτήθηκαν δυναμικά και από τα δύο μέτωπα. Άτυπος και πάλι αρχηγός στους «ΠΑΝΩ» ο Τάκης Παπαστάμος δια τρίτη φορά, τον οποίο και πάλι η παράταξη τον ονόμασε τα «ΕΡΓΑ», από τους «ΚΑΤΩ» ο εν δυνάμει κοινοτάρχης Αθανάσιος Παππάς –Σκαλτσάς του οποίου η παράταξη ονομαζόταν «ΠΡΟΟΔΟΣ».
Οι εκλογές πεισματικές και σε κλίμα έκδηλης αντιπαλότητας. Ο Παπαστάμου διορθώνει τα λάθη του παρελθόντος αλλά πρέπει να χρεώσουμε ένα θετικό άλμα στο Χρήστο Μερκούρη ο οποίος τότε έκανε την νεανική του πολιτική επαναστατικότητα και ανάδειξε την παράταξη των ΈΡΓΩΝ και Παπαστάμου νικηφόρα με ποσοστό 60%, 750 ψήφους και 5 έδρες ενώ η παράταξη «ΠΡΟΟΔΟΣ» του Θανάση Παππά πήρε ποσοστό 40%, 680 ψήφους και 4 έδρες. Από τους ΠΑΝΩ εκλέγονται εκτός από τον Τάκη Παπαστάμο, ο Χρήστος Μερκούρης, ο Γιάννης Πρεβαινάς που θα τον βρούμε μπροστά μας σε λίγο, ο Γεώργιος Γεραμάνης (Γερουλάνος) και ο Χρήστος Κουτσογιαννόπουλος (Νταβέλης).
Από τους ΚΑΤΩ εκλέγονται εκτός από τον Αθανάσιο Παππά – Σκαλτσά, ο Κώστας Καλέμης, ο Ηλίας Χρυσίνας και ο τέως κοινοτάρχης Δημήτριος Δούκας.
Το κοινοτικό συμβούλιο ορκίζεται συγκροτείται και αναλαμβάνει τα καθήκοντά του την πρώτη Μαΐου και με το Χρήστο Μερκούρη Αντιπρόεδρο της Νέας Συνθέσεως.
Αμέσως μεταφέρουν τα γραφεία της κοινότητας από το κατάστημα του ΔΑΥΪΔ στην οικία του Σοφοκλή Μητσού δηλαδή εκεί που σήμερα βρίσκεται η οικία των κληρονόμων του Αλεξ. Ζαγάρη δια την οποία οικία θα πέσει από την θέση του ο Τάκης Παπαστάμου που θα δούμε πιο κάτω. Ο Τάκης Παπαστάμος «ανασκουμπώνεται» και συνεχίζει το «χαβά του», το «νερό νεράκι» όπως έλεγε. Ξεθάβει τις εγκαταλελειμμένες σωλήνες του έργου που είχε αφήσει κατά την θητεία του το 1952 και βοηθούμενος δυναμικά και αφιλοκερδώς από το εδώ εγκατεστημένο υπάλληλο της ΕΕΥ Θεμιστοκλή Λαμπρινίδη ο οποίος εργαζόταν στο αντλιοστάσιο της ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΥΔΑΤΩΝ στο Κάτω Σούλι και είχε ενταχθεί στην τοπική μας κοινωνία εκτιμώντας τον αγώνα του νέου κοινοτάρχη ανέλαβε και μόνο βοηθούμενος από τα δύο του παιδιά, Λάκη και Ευτύχιο, μαθητών του δημοτικού σχολείο, να συνδέσει το δίκτυο από Κεφαλάρι μέχρι την πλατεία Γεραμαναίων με τα «ζιμπό» που ήταν διασκορπισμένα στα περιβόλια, τη Σούφανη επάνω ακόμη και στην ανοιχτή τάφρο που ήταν από το 1953 εγκαταλελειμμένη ατυχώς, όμως το ΓΑΡΓΑΡΟ νερό του Κεφαλαρίου τόσο της ύδρευσης όσο και της άρδευσης είχαν είδη χαθεί.
Οι περιβολαραίοι της Σούφανη πανικόβλητοι μετακομίζουν οι περισσότεροι στην πεδιάδα του Μαραθώνα δημιούργησαν νέα περιβόλια η δε κοινότητα Μαραθώνος προσπαθεί να βρει νέο σημείο ύδρευσης του χωριού που τον καιρό εκείνο είχε φοβερή έλλειψη.
Και να που ο Άγιος Γεώργιος του Βρανά έκανε το θαύμα του, υπήρχε εκεί στο κάτω μέρος του αύλειου χώρου του μοναστηριού ένας υπερονόβιος πλάτανος με μια μεγάλη βρύση που έφερνε άφθονο νερό γύρω από τις δύο ίντσες περίπου.
Παλαιά το μοναστήρι ενοικίαζε σε Μαραθωνίτες τους αγρούς του που είχε γύρω από το χώρο αυτό και καλλιεργούσαν «τσαουλιά φασόλια» ποτίζοντας με αυτό το νερό.
Έτσι το νερό από κάποια υπόδειξη ενός κατοίκου του χωριού κίνησε την υποψία των κρατούντων και πήραν το «Ντορό» να δουν από πού πηγάζει αυτό το νερό.
Έφτασαν από τις δύσβατες περιοχές του Πεντελικού όρους και διαπίστωσαν ότι εκεί ψηλά στο Διόνυσο ξεκινούσε από την πηγή αρκετή ποσότητα νερού που από την διαδρομή χανόταν και όμως έφτανε αρκετό νερό όπως ανάφερα κάτω στον αύλιο χώρο από την κάτω μεριά του Αγίου Γεωργίου.
Αμέσως άρχισαν από την κοινότητα με την νέα σύνθεση υπό τον Παπαστάμο ενέργειες δια την αξιοποίηση των πηγών του Διονύσου.
Αξίζει να σημειώσω ότι το όλο ξεκίνημα είχε γίνει επί προεδρίας Αθανασίου Παππά όμως είχε προσκρούσει σε εμπόδια δικαστήρια από την κοινότητα της Νέας Μάκρης Σταμάτας και Μονής Πεντέλης που ο Άγιος Γεώργιος ήταν μετοχή της Μονής.
Η Κοινότητα είχε προχωρήσει αρκετά στην εκτέλεση της μελέτης δια διανοίξεως χαντακιών μετά τον Αγ. Γεώργιο εν αναμονή των δικαστικών αγώνων καθυστερούσαν. Τι έγινε τότε και η Κοινότητα κέρδισε του δικαστικούς αγώνες;;;;
Παλαιά η περιοχή ανήκε στο Δήμο Μαραθώνος μετά την κατάργηση των Δήμων το 1912 που η χώρα μας ενεπλάκη στους Βαλκανικούς Πολέμους δεν υπήρχε χρόνος να ορισθούν τα σύνορα των ιδρυόμενων κοινοτήτων. Ακόμη και όταν το 1928 η περιοχή Σταμάτας δημιούργησε την Κοινότητα Σταμάτας και το 1932 ιδρύθηκε η κοινότητα Νέας Μάκρης άρα η περιοχή με δικαστική απόφαση ανήκει στην Κοινότητα Μαραθώνος άρα προήλθε από το τέως Δήμο Μαραθώνος δια το Μοναστήρι δε η δικαστική απόφαση έλεγε να παίρνει νερό αφού τοποθετήσει μια «κάνουλα».
Έτσι το μέρος των πηγών Διονύσου ανήκει πλέον στην Κοινότητα Μαραθώνος όπου και αρχίζει η εκτέλεση του έργου να φθάσει με φυσική ροή στο Μαραθώνα όπου σε ανάλογη υψομετρική θέση να δημιουργηθεί δεξαμενή όπως και άρχισε να δημιουργείται στην θέση ψηλά στο ΚΟΤΡΟΝΙ.
Τα χρόνια περνάνε και όταν ξεκίνησε αυτή η ανακάλυψη των Πηγών Διονύσου μέχρι της δεξαμενής στο «Κοτρόνι» φτάσαμε να είναι πρόεδρος ο Γιάννης Πρεβαινάς .
Ο Γιάννης Πρεβαινάς πρόεδρος του Συνεταιρισμού Κηπουρών εκ των έμπιστων ανθρώπων του Τάκη Παπαστάμου είναι αυτός που στην δεύτερη Διετία της εκλογικής τετραετίας 1959-1964 του έδωσε το «φιλί του Ιούδα» τις ημέρες που τελείωνε η διετία της Διοίκησης υπό τον Τάκη Παπαστάμο.
Ωστόσο ο αντιπρόεδρος της κοινότητας Χρήστος Μερκούρης έλαβε μέρος στο διαγωνισμό δια την θέση του Γραμματέως της Κοινότητας ύστερα από την συνταξιοδότηση του γηραιού επί σειρά ετών Γραμματέως Κωνσταντίνου Ασημακόπουλου και την θέση του την πήρε ο πρώτος επιλαχών σύμβουλος Σταμάτης Δίελλας ο οποίος προερχόταν από τους «ΚΑΤΩ» αλλά είχε εκλεγεί με τους «ΠΑΝΩ» και ορίσθηκε αντιπρόεδρος στην θέση του Χρήστου Μερκούρη.
Έτσι λοιπόν την 1η Ιανουαρίου 1962 στην λεγόμενη εσωτερική εκλογή δια τη νέα τετραετία που ερχόταν εξελέγη νέος πρόεδρος ο Ιωάννης ΠΡΕΒΑΙΝΑΣ .
Μετά την ανάληψη των καθηκόντων του Γιάννη Πρεβαινά μεταφέρονται τα γραφεία της κοινότητας στο κατάστημα Γεωργίου Αθανασίου Πέτσα όπου σήμερα είναι η καφετερία «ΤΕΤΡΑΠΟΛΙΣ».
Ο άτυχος και πάλι Τάκης Παπαστάμος χρεώνει στη πολιτική του πορεία ακόμη μια διετία και όχι ολοκληρωμένη τετραετία.
Η Ανατολή του Ηλίου του 1962 βρίσκει στο Μαραθώνα κοινοτάρχη τον Ιωάννη Πρεβαινά ο οποίος προσπαθεί να ολοκληρώσει την μελέτη του έργου υδρεύσεως των Πηγών του Διονύσου και επί των ημερών του αρχίζει να κτίζεται η δεξαμενή επάνω στο «ΚΟΤΡΟΝΙ», παράλληλα με την διάνοιξη γεώτρησης στο
«ΠΛΑΤΑΝΑΚΙ» που θα ήταν συμπλήρωμα για το «φουλάρισμα» της δεξαμενής.
Στο ενεργητικό της περιόδου του Τάκη Παπαστάμου ήταν να γίνει στο Μαραθώνα το ΠΑΝΑΤΤΙΚΟ συνέδριο Δήμων και κοινοτήτων Νομού Αττικής που παρέστη και ο υπουργός Εσωτερικών Γεώργιος Ράλλης.
Ακόμη στις πρώτες ημέρες της αναλήψεως των καθηκόντων του ήταν αυτός που σήκωσε τον διακόπτη να ηλεκτροφωτισθεί ο τόπος μας από τη ΔΕΗ (αρχές Μαΐου 1959) και να διαψεύσει το ψευτοδίλλημα που του στέρησαν την νίκη στις εκλογές του 1954.
Διάνοιξε όλους τους αγροτικούς δρόμους της πεδιάδας του Μαραθώνα αλλά και ο πλέον άτυχος κοινοτάρχης αφού μέσα στο κατακαλόκαιρο μια μεγάλη καταστροφική «μπόρα» συνοδευόμενη από χαλάζι μεγέθους αυγού κατάστρεψε όλη την τότε «σοδιά» της πεδιάδας του Μαραθώνα, αμπέλια, ελιές, βαμβάκι, κηπευτικά.
Τελικά τον Τάκη Παπαστάμο τον συνοδεύει μια ΚΑΚΟΔΑΙΜΟΝΙΑ παρόλο ότι ήταν ένας τέλειος άνθρωπος, κοινωνικός, εγγράμματος «μπερικετιλής» με άσχημο ζώδιο. Θα τολμήσει και τέταρτη περίοδο για κοινοτάρχης που θα περιγράψουμε στο προσεχές μας φύλλο…
Ακολουθεί φωτογραφικό υλικό από Κοινοτάρχες Μαραθώνος:
- 1/1/57-30/4/59: Αθανάσιος Παππάς ή Σκάλτσάς
- 1962-1964: Ιωάννης Πρεβαινάς
- 1959-1961: Τάκης Παπαστάμος
