Ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζεται η αμνησία στις ταινίες έχει γίνει τόσο κλισέ, που είναι εύκολο να ξεχάσουμε ότι πρόκειται για μια πραγματική ασθένεια.
Βέβαια, ο τρόπος που το Χόλιγουντ την παρουσιάζει είναι αρκετά εξωπραγματικός: Πόσες φορές μπορούμε να δούμε έναν πρωταγωνιστή να χτυπά στο κεφάλι και να χάνει τη μνήμη του, μόνο και μόνο για χτυπήσει ξανά λίγο αργότερα και οι αναμνήσεις να επιστρέψουν όλες πίσω;
Στην πραγματικότητα, η αμνησία είναι πολύ πιο τρομακτική από αυτό, και πολλοί άνθρωποι έχουν βιώσει στην πραγματικότητα την ανησυχητική κατάσταση του να μην ξέρουν ποιοι είναι, από πού ήρθαν ή τι τους συνέβη.
Πιο πρόσφατη περίπτωση αυτή ενός 56χρονου στη Θεσσαλονίκη, που σε ένα εργατικό ατύχημα χτύπησε στο κεφάλι κι όταν συνήλθε νόμιζε πως ήταν 22 ετών. Ο άνδρας αφηγήθηκε την ιστορία του στο Mega και οι λεπτομέρειές της συγκλονίζουν.
Όπως εξήγησε δεν θυμόταν τίποτα για περίπου 1,5-2 μήνες. Είχε ξεχάσει ακόμη και την οικογένειά του. Όταν άρχισε να έχει συνείδηση, πίστευε ότι ο ίδιος ήταν 22 ετών και μάλιστα έκανε όνειρα να γίνει καπετάνιος. Πίστευε ότι η σύζυγός του ήταν 21 ετών και ο γιος του μωρό. Εδώ να σημειωθεί ότι ο γιος του είναι 18 ετών.
Ο 56χρονος Θεσσαλονικιός βρίσκεται κοντά στην οικογένειά του και αναρρώνει, κάτι που δεν συνέβη με έναν άνδρα από τις ΗΠΑ, ο οποίος έχασε κάθε ανάμνηση του παρελθόντος του.
Η ιστορία του «Benjaman Kyle», ψευδώνυμο ενός ανώνυμου άνδρα που ξύπνησε το 2004 χωρίς να έχει ιδέα ποιος ήταν, είναι μια από τις πιο μοναδικές ιστορίες των τελευταίων χρόνων και όλα ξεκίνησαν ένα ζεστό απόγευμα στη Τζόρτζια.
Ο Benjaman Kyle, από το Τζάκσονβιλ της Φλόριντα, βρέθηκε γυμνός, καλυμμένος με μυρμήγκια και χωρίς να ανταποκρίνεται όταν του μιλούσαν, το 2004 σε ένα εστιατόριο fast food στη Τζόρτζια. Χωρίς να θυμάται την οικογένειά του ή την ταυτότητά του, ο Kyle πήρε το σημερινό του όνομα καθώς αναζητούσε έναν σύνδεσμο με το παρελθόν του.
Όταν ο άνδρας τελικά ξύπνησε, βρέθηκε στη μέση ενός εφιαλτικού σεναρίου. Πρώτον, τα προβλήματα καταρράκτη στα μάτια του, τού είχαν δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα όρασης. Συν τοις άλλοις, γιατροί και νοσηλευτές ρωτούσαν συνεχώς το όνομά του, αλλά εκείνος δεν μπορούσε να απαντήσει.
Δεν είχε καμία ανάμνηση του ποιος ήταν. Καμία ανάμνηση για το πώς είχε φτάσει εκεί. Καμία ανάμνηση της ζωής του πριν από τη μέρα που ξύπνησε στο νοσοκομείο. Έχοντας ανάγκη να απαντήσει σε κάτι, ονόμασε τον εαυτό του «Benjaman Kyle», με βάση τα αρχικά B.K.
«Δεν είχα ιδέα ποιος ήμουν. Δεν μπορούσα να θυμηθώ», είχε δηλώσει ο Kyle στο ABCNews.com το 2012. «Δεν είχα ιδέα πώς βρέθηκα εκεί».
«Αμνησία του Χόλιγουντ»
Σύμφωνα με το ντοκιμαντέρ Finding Benjaman του John Wikstrom, η έλλειψη αναμνήσεων του Kyle σχετικά με τη ζωή και την ταυτότητά του οδήγησε στη διάγνωση της οπισθοδρομικής αμνησίας, ενός τύπου απώλειας μνήμης που ο Wikstrom αποκαλεί «αμνησία του Χόλιγουντ». Αυτό συμβαίνει επειδή η οπισθοδρομική αμνησία είναι ο τύπος απώλειας μνήμης που η κινηματογραφική βιομηχανία έχει κάνει δημοφιλή.
Διαγνωσμένος με αμνησία, ο Kyle πέρασε χρόνια αναζητώντας την οικογένειά του. Η αναζήτηση απέδωσε καρπούς όταν το 2015 βρήκε τελικά βιολογικά μέλη της οικογένειάς του, χάρη σε τεστ DNA.
Σε παλαιότερη συνέντευξή του στο ABC News, ο Kyle είχε δηλώσει ότι είχε κάποιες αόριστες αναμνήσεις από το παρελθόν του. Είπε ότι πίστευε ότι το όνομά του ήταν Benjamin και ότι είχε γεννηθεί στις 29 Αυγούστου 1948. Είπε επίσης ότι μπορεί να είχε δουλέψει σε εστιατόριο στο παρελθόν, επειδή ήξερε πώς δούλευαν τα μηχανήματα και πώς να φτιάχνει μια σόμπα.
Σύμφωνα με την Cristen Conger του How Stuff Works, η οπισθοδρομική αμνησία προκαλείται γενικά από βλάβες σε άλλα μέρη του εγκεφάλου εκτός του ιππόκαμπου. Όταν ένα άτομο πάσχει από οπισθοδρομική αμνησία, αυτό που χάνεται είναι η «επεισοδιακή» μνήμη αυτού του ατόμου, δηλαδή οι αναμνήσεις από αγαπημένα πρόσωπα, προσωπικές εμπειρίες, το όνομά του κ.ο.κ., με τις πιο πρόσφατες αναμνήσεις να είναι οι πιο ευαίσθητες στην απώλεια.
Αυτό που δεν χάνεται στην οπισθοδρομική αμνησία είναι η «διαδικαστική» μνήμη τους. Ενώ το άτομο που πάσχει από αυτή την κατάσταση μπορεί να μην ξέρει το όνομά του, θα θυμάται ακόμα πώς να κάνει ποδήλατο, να παίζει πιάνο ή να μαγειρεύει μια μπριζόλα, καθώς και να διατηρεί την παλιά του προσωπικότητα και τις απόψεις του.
Σύμφωνα με το Simply Psychology, αυτό διαφέρει από άλλες μορφές απώλειας μνήμης, όπως η προσδοκώμενη αμνησία – η κατάσταση που απεικονίζεται στην ταινία Memento – όπου το άτομο γνωρίζει ποιος είναι, αλλά δεν είναι σε θέση να σχηματίσει νέες αναμνήσεις.
