Του Μαυρίκιου Πανουργιά*
e-mail: mavrikiosp@gmail.com
Για ποιο λόγο συνδέω τις δύο έννοιες που αναφέρονται στον τίτλο;
Ο λόγος είναι ο εξής: όσο οι επιχειρήσεις της περιοχής μας, εξακολουθούν να παρακολουθούν την πλήρη απαξίωση των υποδομών και την έλλειψη πρωτοβουλιών από πλευράς Δήμου, πολύ απλά, θα βλέπουν τους κύκλους εργασιών να μειώνονται και τους τζίρους να πέφτουν απειλητικά.
Είναι επιτακτική ανάγκη να σχεδιαστεί σε περιφερειακό επίπεδο ένα πλήρες αναπτυξιακό μοντέλο πάνω στο οποίο θα κινηθεί ο Δήμος Μαραθώνα. Ίσως η έννοια «περιφερειακό επίπεδο» να παραπέμπει αλλού, αλλά θεωρώ ότι λόγω έκτασης και ποικιλομορφίας σε χαρακτηριστικά στοιχεία, στην περίπτωση του καλλικρατικού δήμου Μαραθώνα (Βαρνάβας-Γραμματικό-Μαραθώνα-Νέα Μάκρη), να ταίριαζε καλύτερα ο όρος «περιφερειακό» και όχι «τοπικό» επίπεδο.
Αν συμφωνήσουμε λοιπόν ότι ο τουρισμός αποτελεί κάτι το τόσο ισχυρό και πάνω στο οποίο ο δήμος μας, θα μπορούσε να δημιουργήσει αναπτυξιακές βάσεις (δεδομένης της γεωγραφικής θέσης, του φυσικού κάλλους, των θρησκευτικών-ιστορικών-πολιτιστικών μνημείων, της ατελείωτης ακτογραμμής, της κοντινής απόστασης από λιμάνι και αεροδρόμιο κ.α.), είναι καιρός πλέον οι τοπικοί άρχοντες να το δείξουν και στην πράξη.
Στην παράγραφο αυτή όμως, δε θα έχουμε τη δυνατότητα να μιλήσουμε για θέματα αναπτυξιακού σχεδιασμού. Ο αναπτυξιακός σχεδιασμός είναι δυναμικό και όχι στατικό ζήτημα και δε μπορεί να περιοριστεί σε ένα άρθρο με συγκεκριμένη έκταση. Θα εστιάσουμε σε πραγματικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο επιχειρηματικός τομέας της περιοχής (εμπόριο, τουρισμός και υπηρεσίες) και οφείλονται κυρίως σε στειρότητα ιδεών και απουσία πρωτοβουλιών της εκάστοτε δημοτικής αρχής. Θα τοποθετηθούμε κυρίως σε θέματα που αντικατοπτρίζουν κατά κύριο λόγο την ευρύτερη περιοχή της Ν. Μάκρης, χωρίς να σημαίνει ότι αντίστοιχα προβλήματα δεν υπάρχουν και στις υπόλοιπες τρεις χωρικές ενότητες του δήμου μας.
Θα διαχωρίσουμε τις δραστηριότητες σε τρεις κατηγορίες και συγκεκριμένα θα αναφερθούμε σε ζητήματα που αντιμετωπίζουν τα εμπορικά καταστήματα, οι επιχειρήσεις εστίασης και οι επιχειρήσεις σχετικές με την νυχτερινή διασκέδαση.
Εμπορικά Καταστήματα: Πρόκειται κυρίως για τις επιχειρήσεις που βρίσκονται στο κέντρο της Ν. Μάκρης. Τα εμπορικά καταστήματα, μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα, ότι είναι τα πρώτα που ήρθαν αντιμέτωπα με τις συνέπειες της οικονομικής ύφεσης.
Επιπλέον προβλήματα στις επιχειρήσεις αυτές δημιουργoύνται από τη δυσλειτουργικότητα του κέντρου και την απουσία επαρκών χώρων στάθμευσης. Παράλληλα, μεγάλο πλήγμα στο λιανικό εμπόριο, προκάλεσε η δημιουργία του γνωστού εμπορικού κέντρου, MacArthur, στην περιοχή των Σπατών, το οποίο λόγω της κοντινής απόστασης από τη Ν. Μάκρη και λόγω των ποικίλων λύσεων που προσφέρει στον καταναλωτή, ισοπέδωσε στον μέγιστο βαθμό τον εμπορικό κλάδο της περιοχής μας.
Σαν ανταπάντηση των εξωτερικών μεταβολών που μπορούν να επηρεάσουν οικονομικές δραστηριότητες του δήμου μας, η εκάστοτε δημοτική αρχή θα μπορούσε να επέμβει με ορισμένους απλούς τρόπους. Θα πρότεινα, για παράδειγμα, την παραχώρηση δημοτικών χώρων προς τον εμπορικό σύλλογο και στους οποίους θα είχαν τη δυνατότητα να διοργανώνουν festival bazaar σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους, πράγμα που θα λειτουργούσε σαν μια επιπλέον προωθητική ενέργεια για τις επιχειρήσεις αυτές.
Για να υλοποιηθούν ανάλογες πρωτουβουλίες, όμως, θα πρέπει η εκάστοτε δημοτική αρχή να είναι περισσότερο εξωστρεφής και να βρίσκεται σε ανοιχτή επικοινωνία με τους επιχειρηματίες της περιοχής.
Επιχειρήσεις Εστίασης: Αναφέρομαι στα εστιατόρια και στις καφετέριες.
Οι επιχειρήσεις αυτές, εμφανίζουν ένα «προνόμιο» έναντι λοιπών οικονομικών δραστηριοτήτων της περιοχής και αυτό έγκειται μεταξύ άλλων στο ότι δεν προτιμώνται κατ’ αποκλειστικότητα από το τοπικό κοινό αλλά και από ημερήσιους εκδρομείς και κατοίκους κοντινών περιοχών της Αθήνας. Αυτός είναι και ένας λόγος που τις καθιστά, ως ένα βαθμό, περισσότερο ανθεκτικές.
Έχοντας, εκ βαθέως, γνώση της συγκεκριμένης κατηγορίας, θα αναφερθώ ειδικότερα. Θα θέσω λοιπόν, δύο υποπαραγράφους, αναφερόμενος, στη μία περίπτωση, στα οφέλη που απολαμβάνει η τοπική κοινωνία και στη δεύτερη περίπτωση σε αδυναμίες και ελλείψεις της δημοτικής αρχής που εμποδίζουν την ομαλή λειτουργία των επιχειρήσεων αυτών.
Οφέλη της τοπικής κοινωνίας:
- Υγιείς οικονομικές δραστηριότητες προσδίδουν επιπλέον κύρος στην εικόνα της περιοχής.
- Ενισχύουν την τοπική αγορά (προμήθεια πρώτων υλών, αναλώσιμα κτλ.)
- Αύξηση της απασχόλησης.
- Οικονομικά οφέλη του δήμου μέσω της είσπραξης του δημοτικού τέλους επί των ακαθάριστων εσόδων και των τελών χρήσης κοινόχρηστου χώρου.
Υποχρεώσεις δημοτικής αρχής:
Αναφέρθηκα στα οικονομικά οφέλη του δήμου μέσω του δημοτικού φόρου «0,5%». Ο δημοτικός φόρος, ως γνωστόν, θεωρείται βάση του νόμου 1828/1989 ανταποδοτικός ( άρθρο 25§12 «περι ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού» και §14 περι «δυνητικών ανταποδοτικών τελών»). Για τον λόγο αυτό, η εκάστοτε δημοτική αρχή υποχρεούται να ανταποδίδει προς τις επιχειρήσεις, έργα και δράσεις που θα διευκολύνουν την παραγωγική τους δραστηριότητα και θα συμβάλουν στην τοπική ανάπτυξη.
Πιο συγκεκριμένα :
- Δημιουργία θέσεων στάθμευσης. Εφόσον δεν δύναται άμεσα, λόγω απουσίας ένταξης κυρώμενων πράξεων εφαρμογής, θα μπορούσε ο δήμος να μισθώσει κενά οικόπεδα ώστε να εξυπηρετηθεί η παραπάνω λειτουργία.
- Διαγραμμίσεις θέσεων στάθμευσης παραλιακού μετώπου και κέντρου, όποτε κρίνεται αναγκαίο.
- Ζητήματα καθαριότητας, φωτισμού και καθαρισμού παραλίας.
- Ανεπάρκεια και απουσία σήμανσης για τα σημεία ενδιαφέροντος (πχ. πινακίδα που να αναφέρει «παραλία Ν.Μάκρης») στις πύλες εισόδου της πόλης.
- Επαναξιολόγηση της τιμολογιακής πολιτικής σχετικά με τους λογαριασμούς ύδρευσης και τελών (φωτισμού–καθαριότητας).
Νυχτερινά καταστήματα ( Bars – Clubs )
Σε αυτή την περίπτωση, καλό θα ήταν οι τοπικές αρχές να φέρονται πιο δίκαια στους επιχειρηματίες του κλάδου, καθώς και αυτές οι επιχειρήσεις προσφέρουν εξίσου στην τοπική οικονομία.
Κατά τη λειτουργία της πόλης, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα υπάρξουν ως ένα βαθμό ασυμβίβαστες χρήσεις. Ένα μπαράκι, είναι πολύ πιθανό να ενοχλεί ένα γειτονικό ξενοδοχείο ή μία κατοικία εξαιτίας της έντασης της μουσικής, ορισμένες φορές. Σε αυτή την περίπτωση, έχουν και οι τρεις από την πλευρά τους δίκαιο. Τα τελευταία χρόνια, έχει παρατηρηθεί πολλάκις, ότι οι ιδιοκτήτες των νυχτερινών καταστημάτων έρχονται αντιμέτωποι με το νόμο με συνέπεια να πληρώνουν σημαντικά χρηματικά πρόστιμα και πολλές φορές να αναγκάζονται σε παύση της λειτουργίας των επιχειρήσεών τους για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, με συνέπεια τη μείωση των επιχειρηματικών τους κερδών.
Για το παραπάνω φαινόμενο, φέρει τεράστιο μερίδιο ευθύνης η δημοτική αρχή, ενώ θα έπρεπε να είναι πιο ελαστική και συγκαταβατική πολλές φορές. Αν δεν δύναται να είναι ελαστική, τότε θα έπρεπε, νωρίτερα, να είχε προνοήσει για το που θα εγκατασταθούν τέτοιου είδους δραστηριότητες, ώστε να αποφεύγεται το παραπάνω πρόβλημα. Από τη στιγμή λοιπόν, που ως αρμόδιος φορέας έγκρισης άδειας λειτουργίας των επιχειρήσεων αυτών είναι ο δήμος, θα πρέπει να έχει λάβει υπόψη τα παραπάνω, πριν ακόμα ο επιχειρηματίας τοποθετήσει σημαντικά κεφάλαια σε μία επένδυση η οποία τελικά δεν θα του αποφέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
Έτσι λοιπόν, η εκάστοτε δημοτική αρχή είναι υποχρεωμένη να είναι πιο δίκαιη και προστατευτική με τους «συνεπείς» επιχειρηματίες της περιοχής, καθώς μέσω ενός ομαλού, τοπικού έστω, οικονομικού περιβάλλοντος, ενισχύεται ο ανταγωνισμός και δημιουργούνται πολλαπλασιαστικά οφέλη για το σύνολο της τοπικής αγοράς.
Ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης στην οικονομική επανεκκίνηση της περιοχής, καθίσταται πρωταγωνιστικός. Η αριστοποίηση της σχέσης Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος αποτελεί την συνταγή της επιτυχίας.
*Ο Μαυρίκιος Πανουριάς είναι 29 ετών. Είναι απόφοιτος του τμήματος «Δημόσιας Διοίκησης» στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και τελειόφοιτος του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών με αντικείμενο την «Οικονομική και Περιφερειακή Ανάπτυξη» του ιδίου πανεπιστημιακού ιδρύματος. Έχει εργαστεί κατά το παρελθόν, στον ιδιωτικό τομέα, ενώ από τον Μάρτιο του 2012 δραστηριοποιείται επαγγελματικά στο χώρο της εστίασης ως ιδιοκτήτης της επιχείρησης «Ποσειδώνος Γεύσεις» που βρίσκεται στην παραλία της Ν.Μάκρης.
