Συγκίνηση και δέος στο Γραμματικό, δύο δεκαετίες μετά την αεροπορική τραγωδία που βύθισε στο πένθος την Ελλάδα και την Κύπρο. Μία ημέρα σαν την σημερινή, στις 14 Αυγούστου 2005, η πτήση 522 της Helios Airways συνετρίβη στις πλαγιές του Γραμματικού, παρασύροντας στον θάνατο και τους 121 επιβαίνοντες, εκ των οποίων οι 115 ήταν επιβάτες και 6 μέλη πληρώματος.Πρόκειται για τη μεγαλύτερη αεροπορική καταστροφή στην ιστορία της Ελλάδας και την πιο πολύνεκρη στην ιστορία της Κύπρου.

Είκοσι χρόνια μετά, ο πρώτος εθελοντής πυροσβέστης που βρέθηκε στο σημείο, ο Μανώλης Χαραλαμπάκης, επιστρέφει εκεί όπου αντίκρισε τις φρικιαστικές εικόνες που τον σημάδεψαν για πάντα και λύνει την σιωπή του στην κάμερα του ethnos.gr.

Υπηρετούσε στο πυροφυλάκιο Κατσιμιδίου Πάρνηθας. Τότε ήταν 28 ετών. Είχε υπηρεσία. Ήταν από τους πρώτους που ειδοποιήθηκαν και έσπευσαν στο «σημείο μηδέν». Λίγα λεπτά νωρίτερα είχαν ενημερωθεί όλοι από τα έκτακτα δελτία ειδήσεων πως ένα ακυβέρνητο αεροπλάνο πετάει πάνω από την Αττική με κίνδυνο να πέσει μέσα στην Αθήνα. Ο ασύρματος ήχησε. Το πλήρωμά πήρε εντολή να σπεύσει στο Γραμματικό γιατί «ένα αεροπλάνο είχε πέσει». Δυστυχώς τα χειρότερα επαληθεύτηκαν…

Περίπου μισή ώρα μετά, από μία τρελή πορεία, το εθελοντικό όχημα πυρόσβεσης των «Φίλων του Δάσους» μαζί με το πλήρωμα που είχε πιστοποιηθεί ενόψει και των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας πλησίαζε στο σημείο μέσω Σφενδάλης, Μαλακάσας, Καπανδριτίου και Βαρνάβα. Οι πυκνοί μαύροι καπνοί ήταν ορατοί από μακριά.

«Μόλις είδαμε τους καπνούς δεν αναπνέαμε»

«Μόλις είδαμε τους καπνούς από μακριά σχεδόν δεν αναπνέαμε. Δεν ξέραμε τι θα συναντήσουμε. Σκεφτόμουν μήπως υπάρχει κάποιος ζωντανός και μας χρειάζεται. Και τρέχαμε όλο και πιο πολύ στις στροφές. Εντοπίσαμε το σημείο και ανεβήκαμε. Είχε ήδη φτάσει η Πυροσβεστική και Αστυνομία, ορισμένοι πολίτες απο το Γραμματικό που έτρεξαν αμέσως και εμείς ως πρώτο εθελοντικό όχημα. Το αεροπλάνο είχε περάσει πολύ χαμηλά πάνω από το Γραμματικό και είχε χτυπήσει στο πιο ψηλό σημείο. Μέσα στη χαράδρα είχαν σκορπίσει κομμάτια του αεροπλάνου, σοροί των επιβατών και διάφορα μικρά και μεγάλα αντικείμενα. Κομμάτι της ατράκτου ήταν πολλά μέτρα μακριά…».

Έχασαν όλοι τις αισθήσεις τους

Το Boeing 737-300 είχε απογειωθεί από τη Λάρνακα με προορισμό την Πράγα, μέσω Αθήνας. Λίγο μετά την είσοδο στον ελληνικό εναέριο χώρο, ο πιλότος δεν απαντούσε στις κλήσεις ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας. Δύο μαχητικά F-16 απογειώθηκαν για αναγνώριση. Οι πιλότοι των F-16 αντίκρισαν τον συγκυβερνήτη λιπόθυμο, τον πιλότο εκτός θέσης και το οξυγόνο να έχει ενεργοποιηθεί στην καμπίνα επιβατών. Η έρευνα αποκάλυψε ότι το αεροσκάφος είχε υποστεί αποσυμπίεση, πιθανότατα λόγω λανθασμένης ρύθμισης στο σύστημα συμπίεσης. Το πλήρωμα έχασε τις αισθήσεις του λόγω έλλειψης οξυγόνου, ενώ το αεροσκάφος συνέχισε αυτόματα μέχρι που τα καύσιμα εξαντλήθηκαν…

Οι εντολές που πήραν…

Συγκινημένος ο Μανώλης Χαραλαμπάκης περιγράφει στην κάμερα του ethnos.gr την εμπειρία του: «Ακόμα και τώρα σφίγγει το στομάχι μου και με διαπερνούν ρίγη. Είχα αποφασίσει να μη μιλήσω ποτέ για αυτά που είδα. Διασκορπισμένα παντού ανθρώπινα μέλη, κομμάτια του αεροπλάνου. Πήραμε εντολή να κάνουμε αυστηρά και μόνο πυρόσβεση και να μην αγγίξουμε το παραμικρό γιατί τα πάντα ήταν στοιχεία για την έρευνα που θα ακολουθούσε. Σφίξαμε την καρδιά μας και πέσαμε με τα μούτρα στη δουλειά».

«Έχει αλλάξει το μέρος»

«Από τότε μέχρι σήμερα έχει αλλάξει πολύ το μέρος εδώ. Ακόμα και το χώμα μου φαίνεται πως έχει αλλάξει. Καιγόταν μία αρκετά μεγάλη περιοχή και ευτυχώς η φωτιά δεν μας έφυγε. Λέγονταν πως τα καύσιμα ήταν ελάχιστα που είχαν απομείνει στο αεροσκάφος. Οριοθετήσαμε τη φωτιά και τη σβήσαμε. Αμέσως μετά πήραμε εντολή να αποχωρήσουμε. Πήραμε μαζί μας συγκλονιστικές εικόνες.

«Ο νους μου είναι πάντα σε αυτά τα παιδιά»

Πάντα ο νους μου είναι σε αυτά τα παιδιά που χάθηκαν σε μία στιγμή. Και στους συγγενείς που έμειναν πίσω και ζουν με απορίες και πόνο. Ήταν όλοι νέα παιδιά, είχαν μπροστά τη ζωή τους, προφανώς πήγαιναν για λίγες μέρες διακοπές. Δεν μπορώ να ξεχάσω… Τα πάντα ήταν σιωπή, μια βαριά σιωπή. Δεν υπήρχε τίποτα ζωντανό. Οι εικόνες των επιβατών… είναι κάτι που δεν θα φύγει ποτέ από το μυαλό μου».

«Άλλαξε η ζωή μου»

Τα όσα έζησε εκείνη την αποφράδα ημέρα άλλαξαν για πάντα τη ζωή του Μανώλη Χαραλαμπάκη: «Είχα ήδη αφιερωθεί στον εθελοντισμό και στην προσφορά στον συνάνθρωπο, αλλά από εκείνη την ημέρα για μένα έγινε στόχος και σκοπός ζωής. Μετά φτιάξαμε την ομάδα πυροπροστασίας Νέας Πολιτείας και έχω αφιερωθεί εκεί. Ο εθελοντισμός είναι στάση ζωής συνδυασμένη με ανιδιοτέλεια. Εδώ, κάθε πέτρα έχει μια ιστορία… και κάθε ιστορία είναι μια ανθρώπινη ζωή. Δεν θέλω ποτέ να ξαναδώ τέτοιο κακό».

Σήμερα, στο σημείο της συντριβής, έχει ανεγερθεί η Εκκλησία της Παναγίας της Θεοτόκου και κάθε 14 Αυγούστου γίνεται τρισάγιο στη μνήμη των αδικοχαμένων ψυχών. «Εχω έρθει πολλές φορές στα τρισάγια. Βλέπω χαροκαμένους συγγενείς. Προσπαθώ να τους δώσω κουράγιο».

Ποτέ ξανά…

Το πόρισμα του δυστυχήματος αναφέρει πως στις 11:50 τελείωσαν τα καύσιμα και έκλεισε και ο δεύτερος κινητήρας. Εάν είχε περάσει το τελευταίο ψηλό εμπόδιο πιθανότατα να είχε καταλήξει στον νότιο Ευβοϊκό. Οι συγγενείς των θυμάτων εξακολουθούν να κουβαλούν αναπάντητα ερωτήματα για το τι ακριβώς συνέβη εκείνη τη μοιραία μέρα. Πώς και γιατί έγινε η αποσυμπίεση; Γιατί έγιναν τόσα λάθη που κόστισαν τις ζωές αθώων ανθρώπων; Τα ερωτήματα δεν θα απαντηθούν ποτέ παρότι το αναλυτικό πόρισμα επιρρίπτει ευθύνες σε μηχανικούς, χειριστές αλλά και στην εταιρεία. Η μνήμη παραμένει ζωντανή, και η σιωπή στο Γραμματικό θυμίζει ότι η ασφάλεια στους αιθέρες είναι αδιαπραγμάτευτη.

Πηγή: ethnos.gr

Προηγούμενο άρθροΑναβάλλεται για τις 23 Αυγούστου η παράσταση «Η Παναγία των Παρισίων»
Επόμενο άρθρο«Πληρώνουμε από την τσέπη μας…» Μέλος του ΣΕΔΜ απαντά στη Βούλτεψη για τους εθελοντές πυροσβέστες