Οι Κυριάκος Δαμιανόγλου (ΠΥΣΕΘ) και Ματθαίος Καραμολέγκος (ΣΕΔΜ) συστήνουν στους αναγνώστες της MP τους εθελοντές πυροσβέστες, μιλούν για τον τρόπο δράσης, τους κινδύνους, τις «επίφοβες περιοχές» και μας καλούν να γίνουμε πιο υπεύθυνοι
Συνέντευξη στον Κώστα Ζοργιό
Ελεύθεροι επαγγελματίες, γιατροί, νοσηλευτές, ντελιβεράδες, πωλητές, λογιστές, τοπογράφοι, αρχιτέκτονες μηχανικοί. Σε αυτούς και βέβαια στην επίσημη Πυροσβεστική, εμπιστευόμαστε κάθε καλοκαίρι την ασφάλειά μας και τις περιουσίες μας.
Είναι οι εθελοντές πυροσβέστες του Σωματείου Εθελοντών Δασοπυροσβεστών Μαραθώνα (ΣΕΔΜ) και του Πυροσβεστικού Σώματος Εθελοντών Νέου Βουτζά – Προβάλινθου (ΠΥΣΕΘ) που στον ελεύθερό τους χρόνο αφήνουν πίσω σύζυγο, παιδιά και υποχρεώσεις, ξεχνούν παραλίες, μεζέδες και τσίπουρα και βρίσκονται σε συνεχή επαγρύπνηση σε έναν σταθμό, με αυτοσκοπό στο πρώτο σήμα που θα έρθει να μπουν στη μάχη, μικρή ή μεγάλη και να κρατήσουν μακριά την όποια απειλή φωτιάς.
Οι σχεδόν 110 εθελοντές που δρουν στην ευρύτερη περιοχή είναι άνθρωποι της διπλανής πόρτας, γνωστοί μας, γείτονές μας και συχνά αποδέκτες της αγχωμένης κλήσης μας όταν ακούμε σειρήνες στη Μαραθώνος. Είναι καιρός, λοιπόν, να τους γνωρίσουμε, να μάθουμε πώς λειτουργούν, τι φοβούνται και να τους ακούσουμε, πριν τους πούμε το «ευχαριστώ» που τους οφείλουμε…
Το ΠΥΣΕΘ ξεκίνησε να δραστηριοποιείται το 2007 με τη μορφή συλλόγου, ιδρυτές τούς Γιάννη Δαμιανόγλου και Κωνσταντίνο Παπαδόπουλο και δύναμη σχεδόν 10 ατόμων. Από το 2008 εγκαταστάθηκε στον Προβάλινθο και σήμερα αριθμεί 50 εθελοντές (35 σε μηνιαία βάση και 15 «μπαλαντέρ») που είναι στο σύνολό τους πιστοποιημένοι από την Πυροσβεστική Υπηρεσία.
Το ΣΕΔΜ «γεννήθηκε» το 2013 από μια ομάδα περίπου 15 ατόμων και βρήκε «φιλοξενία» στον σταθμό της οδού Περιπάτου, σε έναν χώρο που παραχωρήθηκε από τον Δήμο. Το 2014 ήρθε η ένταξή του στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, πήρε μητρώο και πιστοποίησε τα μισά από τα 30 πια άτομα που είχε ως δυναμικό. Σήμερα αριθμεί 60 μέλη εκ των οποίων τα μισά είναι πιστοποιημένα και επιχειρούν σε περιστατικά και τα υπόλοιπα κάνουν υπηρεσίες ή έχουν άλλες υποχρεώσεις στον σταθμό, όπου «οι δουλειές δεν σταματούν ποτέ».
Ο Κυριάκος Δαμιανόγλου (ΠΥΣΕΘ) είναι γιος του αείμνηστου Γιάννη Δαμιανόγλου, 31 ετών και νυμφευμένος. Ασχολείται με τον εθελοντισμό από τα 10 του, όταν έκανε περιπολίες με τον πατέρα του και το 2005, στα 14 του, βραβεύτηκε από τον Δήμο Νέας Μάκρης ως ο νεότερος εθελοντής.
Ο Ματθαίος Καραμολέγκος (ΣΕΔΜ) είναι 56 ετών, ασχολείται εθελοντικά με τη δασοπυρόσβεση εδώ και μια δεκαετία, ζει στην Αγία Μαρίνα και έχει δύο γιους, 28 και 30 ετών, που έχουν κολλήσει το ίδιο «μικρόβιο» και αποτελούν ενεργά μέλη του Σώματος.
Ένα βασικό πρώτο ερώτημα είναι πώς λειτουργούν τα σωματεία. Υπάρχει ιεραρχία και πώς οργανώνονται οι βάρδιες;
Κ.Δ.: Υπάρχει διοικητής, δύο υποδιοικητές και τέσσερις άτυποι αξιωματικοί που μπαίνουν και οργανώνουν τα πληρώματα στα πυροσβεστικά αναλόγως την περίσταση. Ουσιαστικά, είναι οι αρχηγοί πληρωμάτων και μιλάμε για σταθερά πρόσωπα. Έχουμε σαφείς ρόλους ο καθένας και υπάρχουν συγκεκριμένα άτομα που δεν αλλάζουν και είναι υπεύθυνοι για τα οχήματα (συντήρηση, εξοπλισμός), όπως έχουν οριστεί και υπεύθυνοι ηλεκτρονικών ζητημάτων και αυτοματισμών.
Μ.Κ.: Ως τύποις διοικητές λειτουργούν όσοι είναι και στο Δ.Σ. που παίρνει και τις αποφάσεις για όλο τον σταθμό. Από κει και πέρα, το πλήρωμα που θα βγει σε ένα περιστατικό πηγαίνει με βάση την αρχαιότητα. Ο πιο παλιός λειτουργεί ως αξιωματικός και βέβαια πάντα φροντίζουμε να υπάρχει ισορροπία στα πληρώματα. Να μη φύγουν, δηλαδή, ποτέ τέσσερα πιο νέα μέλη σε μια κλήση. Επιπλέον, έχουμε τους υπεύθυνους για τα service των οχημάτων, αυτούς που κάνουν βάρδιες στο πυροφυλάκιο και όλα είναι σε μια σειρά με διακριτούς ρόλους για τον καθένα.
Έρχεται μια κλήση για έλεγχο ή για επιβεβαιωμένη φωτιά. Πώς οργανώνεστε τα πρώτα λεπτά;
Κ.Δ.: Όταν έρχεται ειδοποίηση από την Πυροσβεστική μέσω ασυρμάτου, ο καθένας ξέρει ακριβώς τι πρέπει να κάνει. Τα οχήματα είναι πάντα έτοιμα με τα πράγματά μας ήδη μέσα και μπορούμε να φύγουμε και στα πρώτα δέκα δευτερόλεπτα. Η εντολή είναι να φεύγουμε ήρεμα και χωρίς κανέναν πανικό. Αν φτάσουμε πρώτοι στο περιστατικό, κάνουμε τις συνδέσεις μας και μόλις έρθει η Πυροσβεστική, συνήθως παραχωρούμε τη θέση μας. Είμαστε 24 ώρες πάνω από τον ασύρματο. Τη διαθεσιμότητα των οχημάτων και τις βάρδιες τα ορίζουμε με βάση τον βαθμό επικινδυνότητας της μέρας. Αν είναι στο 1-2-3 υπάρχει ωράριο και τουλάχιστον ένα διαθέσιμο πλήρωμα, ενώ στο 4-5 είμαστε σε επιφυλακή επί 24ώρου βάσεως όσες διαδοχικές μέρες κι αν χρειαστεί.
Μ.Κ.: Τα οχήματα βρίσκονται πάντα σε ετοιμότητα και υπάρχει απόλυτη ψυχραιμία. Αν η κλήση αφορά πιθανό περιστατικό και η Πυροσβεστική δεν έχει ακριβή θέση, κάτι που συμβαίνει για παράδειγμα αν κάτοικος καλέσει και πει ότι μυρίζει καμένο στο Ζούμπερι, ανεβαίνουμε στο Πυροφυλάκιο και γνωρίζοντας καλά την περιοχή, μπορούμε να καταλάβουμε πού είναι το συμβάν. Tο πλήρωμα είναι ήδη μέσα στο όχημα και περιμένει εντολές και από τη διοίκηση, αλλά και από το κέντρο της Πυροσβεστικής. Είναι, πάντως, σημαντικό να γνωρίζει ο κόσμος ότι όταν για παράδειγμα μυρίζει καμένο και καλεί να το δηλώσει, είναι πολύ βοηθητικό να κάνει μια σύντομη βόλτα γύρω από το σημείο που βρίσκεται για να δώσει άμεσα ακριβές στίγμα.
Υπάρχει κατανόηση από τις εργασίες σας γι’ αυτό που κάνετε;
Κ.Δ.: Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, καμία. Δυστυχώς, συμβαίνει το αντίθετο και έχουμε περιστατικά που έχουν κοπεί χρήματα από εργαζόμενους που αποφάσισαν να φύγουν από τη δουλειά τους για κάποιο περιστατικό ή έρχονταν σε έντονη αντιπαράθεση με τους εργοδότες. Είναι φορές που η πρώτη έξοδος, η τετράδα δηλαδή που θα φύγει άμεσα μετά από κλήση, βγαίνει με πολύ κόπο λόγω των υποχρεώσεων των εθελοντών.
Μ.Κ.: Ειδικά μετά το Μάτι, οι τοπικοί εργοδότες δείχνουν πολλή κατανόηση. Κι είναι λογικό, γιατί φοβούνται και οι ίδιοι για τα σπίτια και τις επιχειρήσεις τους. Υπάρχουν φορές που έρχονται στον σταθμό και ζητούν να βοηθήσουν. Για τους εκτός περιοχής, εξαρτάται πάντα από τον άνθρωπο. Είναι αλήθεια, ότι όταν δεν έχουμε περιστατικό και πρέπει απλώς να υπάρχουν ετοιμοπόλεμες βάρδιες, το πράγμα περιπλέκεται. Γι’ αυτό και όσοι έχουν την ευχέρεια, κανονίζουν έτσι τις βάρδιες στις δουλειές τους, ώστε ο σταθμός να είναι πάντα ανοικτός και να υπάρχει τουλάχιστον ένα πλήρωμα (πολλές φορές και δύο) για την πρώτη έξοδο.
Τι φοβάστε μέχρι το τέλος του καλοκαιριού;
Κ.Δ.: Προσωπικά την επανεμφάνιση εμπρηστών. Πέρσι, με βάση τις έρευνες, ένα άτομο φέρεται να ήταν υπεύθυνο για τις φωτιές σε Λιβίσι, Γραμματικό, Αγία Μαρίνα, Προβάλινθο. Επιπλέον, την έλλειψη παιδείας του κόσμου στο κομμάτι της προστασίας. Γιατί κακά τα ψέματα, ελάχιστες είναι οι φωτιές που οφείλονται σε εμπρησμό. Οι περισσότερες προκύπτουν από αμέλεια και στην εξάπλωσή τους συμβάλει και η κατάσταση των οικοπέδων, τα ξερά κλαριά που είναι πεταμένα δίπλα σε κάδους κτλ.
Μ.Κ.: Υπάρχει όντως η ανησυχία για υποψήφιους εμπρηστές, αλλά ο μεγάλος φόβος έγκειται στην ανευθυνότητα κάποιων πολιτών. Ο κόσμος τα ρίχνει όλα στον δήμο, αλλά μπορώ να σας πω ότι βλέπουμε συνεχώς φορτηγό να περνά να καθαρίζει και την ίδια μέρα, στο ίδιο σημείο, να έχουν εναποθέσει κλαριά και ξερόχορτα. Κι είναι περίεργο, γιατί η φονική πυρκαγιά είναι πολύ πρόσφατη κι όμως βλέπεις ακόμα και στο Μάτι κατοίκους να λειτουργούν επιπόλαια και να μην φροντίζουν για την ασφάλειά τους.
Ποιες θεωρείτε κατά σειρά τις πιο επικίνδυνες περιοχές στον δήμο Μαραθώνα;
Κ.Δ.: Το Πευκοδάσος του Σχινιά που είναι και χώρος Natura, την παραλία του Βαρνάβα, το Μικρό και το Μεγάλο Σέσι και τις κατασκηνώσεις στο Ζούμπερι
Μ.Κ.: Το Λιβίσι, την Αγία Μαρίνα, τον Άγιο Ανδρέα και το Ζούμπερι γιατί είναι περιοχές που έχουν και αστικό και δασικό χαρακτήρα. Αν έχουμε έναν αέρα σαν του Ματιού, είναι πολύ επικίνδυνες, με στενούς δρόμους και δύσκολη διαφυγή. Και προφανώς και το Πευκοδάσος.
Μπορούν οι κάτοικοι να κοιμούνται ήσυχοι;
Κ.Δ.: Όχι. Για να υπάρξει εφησυχασμός, πρέπει να υπάρχει και μέριμνα. Δεν μπορείς να κοιμάσαι ήσυχος με τόσο λίγους εθελοντές και μια Πυροσβεστική με δεδομένες δυσκολίες να τρέχει για όλα. Χρειάζονται πολλές αλλαγές στην παιδεία μας και στη γενικότερη αυτο-οργάνωσή μας για να πεις ότι έχουν ξεπεραστεί οι μεγάλοι κίνδυνοι. Είναι τρομερά παράδοξο από τη μία ο κόσμος να μας καλεί με τρομερό άγχος όταν ακούει σειρήνα και την ίδια ώρα τα οικόπεδα να είναι σε κακό χάλι και οι δρόμοι γεμάτοι με κλαδιά από πεύκα.
Μ.Κ.: Θα πω και εγώ όχι από τη στιγμή που ο κόσμος δεν φροντίζει όσα προαναφέραμε. Να αυτοπροστατευθεί με λίγα λόγια. Αν δεν ευαισθητοποιηθεί, δεν μπορεί να κοιμάται ήσυχος, πόσω μάλλον από τη στιγμή που η μορφολογία της περιοχής είναι ιδιαίτερη. Ίσως χρειάζεται ακόμα μεγαλύτερη ενημέρωση των πολιτών από το κράτος για την πρόληψη, αν κρίνουμε από όσα βλέπουμε καθημερινά σε όλη τη χώρα.
Τι στήριξη σας παρέχεται από τον Δήμο και τι συνεργασία έχετε με την Πυροσβεστική;
Κ.Δ.: Η συνεργασία με την Πυροσβεστική είναι άψογη σε όλα τα επίπεδα. Ο Δήμος μάς παρέχει φως, νερό και τηλέφωνο για τον σταθμό, καθώς και καύσιμα για τα οχήματά μας για όλο τον χρόνο.
Μ.Κ.: Η συνεργασία με την Πυροσβεστική είναι άψογη. Μας σέβονται και μας εκτιμούν 1000% κι αυτό είναι πολύ σημαντικό. Φανταστείτε να υπήρχαν έριδες μεταξύ μας, πόσο πιο δύσκολο θα ήταν να λειτουργήσουμε και να παρέχουμε ασφάλεια στον πολίτη. Ο Δήμος μάς καλύπτει τις βασικές ανάγκες και συγκεκριμένα φως, νερό, τηλέφωνο και καύσιμα, αλλά κι αυτή η βοήθεια δεν αρκεί. Κι αυτό δεν έχει να κάνει με την επιθυμία να μας βοηθήσουν σε τοπικό επίπεδο, αλλά με τον κρατικό παραλογισμό!
Κι όπου κρατικός παραλογισμός, μιλάμε για την απόλυτη ασέβεια. Οι δύο εθελοντές επιβεβαιώνουν όλα όσα ταλαιπωρούν ανθρώπους που θέλουν να βοηθήσουν μια χώρα που αντιμετωπίζει μεγάλες ελλείψεις στην πυρόσβεση, παρότι κάθε χρόνο έρχεται αντιμέτωπη με τις ολέθριες επιπτώσεις των πυρκαγιών. Οι εθελοντές καλούνται να πληρώσουν από την τσέπη τους τα έξοδα για ρουχισμό και εξοπλισμό και το ακόμα πιο απίστευτο είναι ότι πρέπει να καταβάλλουν κάθε χρόνο τέλη κυκλοφορίας για τα οχήματα! Δεν συζητάμε για μέριμνα και ευαισθησία στην ασφαλιστική κάλυψη των ατόμων που επιχειρούν και κινδυνεύουν ανά πάσα στιγμή με σοβαρό τραυματισμό…
Αφιερώνετε προσωπικό χρόνο, χάνετε στιγμές από τις οικογένειές σας, θέτετε τους εαυτούς σας σε κίνδυνο, εισπράττετε αδιαφορία. Τι είναι τελικά αυτό που ωθεί κάποιον να γίνει εθελοντής πυροσβέστης;
Κ.Δ.: Είναι ένα πολύ ρομαντικό όραμα, μια ψευδαίσθηση που έχουμε ότι μπορούμε να κάνουμε τον κόσμο μας καλύτερο. Και μια ελπίδα να κάνουμε και τους πολίτες πιο ενεργούς.
Μ.Κ.: Η προστασία του τόπου μας, να βρουν τα παιδιά μας άθικτο και καλύτερο το μέρος που μεγαλώσαμε. Αυτό που με στενοχωρεί, με πεθαίνει όταν το ακούω είναι το «πόσα παίρνετε για να κάθεστε». Τίποτα δεν παίρνουμε, η πληρωμή μας είναι το «ευχαριστώ» του πολίτη και η ευχαρίστηση να βλέπω παιδιά 17 και 18 ετών να είναι μάχιμα στον σταθμό, θυσιάζοντας τα μπάνια και τους καφέδες τους.
