Κείμενο: Κώστας Ζοργιός – Φωτογραφίες: Νόρα Πάντου
Το βλέμμα του κυρίου Γιώργου ήταν κενό όταν πρωτοσυναντηθήκαμε. Πρόθυμος να μας βοηθήσει και να μας εξηγήσει πώς έγινε ό,τι έγινε και την ίδια στιγμή απρόθυμος να αποδεχθεί το μέγεθος της καταστροφής.
Γεννημένος και μεγαλωμένος στον Βαρνάβα, στα 80 χρόνια του έχει ζήσει κι άλλες μεγάλες πυρκαγιές και όπως λέει δεν ξεχνά αυτή του 1984 και προφανώς αυτή του 2009.
Όμως, τώρα τα πράγματα είναι διαφορετικά, είναι χειρότερα. Σπίτια καμένα μέσα στο χωριό, χαμένες περιουσίες κι όλα αυτά μέσα στη μέση ενός σεληνιακού τοπίου, καθώς τα πάντα λίγο πριν και αμέσως μετά τον Βαρνάβα, στον δρόμο προς Καπανδρίτι ‒ όπου δεν έβλεπες τον ήλιο από τα δέντρα ‒ είναι γκρίζα.
«Έχασα όλα μου τα εργαλεία, δύο κατσίκες, τρεις γάτες, έναν σκύλο και 30 κοτόπουλα. Τουλάχιστον έχω το σπίτι μου, άλλοι το έχασαν κι αυτό», λέει και μας πηγαίνει στο σημείο που σύμφωνα με όσα γνωρίζουμε μέχρι τώρα και γνωρίζει και ο ίδιος, ξεκίνησε η πυρκαγιά.
Από ένα καλώδιο της ΔΕΗ που έπεσε σε ένα χωράφι με καλαμιές.
Ο κύριος Γιώργος Κατσίκης νιώθει από τους τυχερούς. Κι η αλήθεια είναι ότι με αυτά που αντίκρισαν τα μάτια μας στο οδοιπορικό που κάναμε στο περήφανο αυτό χωριό των περίπου 2.000 κατοίκων, ήταν όντως τυχερός…
«Ερχόντουσαν πυροσβεστικά και δεν είχαν νερό να ρίξουν»
«Από 18 χρονών φωτιές σβήνουμε στον Βαρνάβα, είναι σαν διαδικασία ενηλικίωσης για μας και βέβαια γνωρίζουμε πολύ καλά κάθε φορά τι έχουμε να αντιμετωπίσουμε. Εδώ, αν δεν σβήσεις τη φωτιά αμέσως και ξεφύγει, το έχασες το παιχνίδι. Είμαστε σε βουνό, οπότε σχεδόν πάντα φυσάει ενώ και η μορφολογία του χωριού είναι τέτοια που πρέπει να δράσεις αμέσως», λέει στη MP ο Πρόεδρος της Κοινότητας, Γιώργος Ηλίας και εξηγεί πού κατά τη γνώμη του χάθηκε η μάχη.
«Λέγεται ότι η φωτιά ξεκίνησε στην οδό Αμάλθειας, σε ένα χωράφι με καλαμιές. Όταν με κάλεσαν και έφτασα, ελάχιστα αργότερα, είχε ήδη απλώσει. Είναι αλήθεια ότι το πρώτο εναέριο ήρθε γρήγορα και μετά ήρθε ένα δεύτερο. Μας έστειλαν όμως δύο μικρά ελικόπτερα, όχι Έρικσον που είναι πολύ αποτελεσματικά κι έτσι δεν κατάφεραν και πολλά. Επιπλέον, δεν ήρθε όλη η δύναμη από την αρχή, για να πιάσουμε τη φωτιά πριν ξεφύγει.
Οι δυνάμεις ενισχύθηκαν στην πορεία όταν το κακό είχε ήδη γίνει. Και βέβαια τα εναέρια από μόνα τους δεν σβήνουν φωτιά, αλλά δίνουν χρόνο στις επίγειες δυνάμεις να επιχειρήσουν. Κι εδώ, μετά τα πρώτα πυροσβεστικά που ήρθαν και ρίχτηκαν στη μάχη, τα επόμενα που έφταναν δεν έβρισκαν νερό στους κρουνούς.
Όπως γνωρίζετε, ο Βαρνάβας τροφοδοτείται με νερό από αντλιοστάσια. Με το που πέφτει το ρεύμα, υπάρχει σοβαρό πρόβλημα. Έπεσε λοιπόν το ρεύμα και δεν είχαμε νερό να σβήσουμε τη φωτιά. Σπίτια έπαθαν ζημιές επειδή δεν είχαν νερό οι βρύσες για να ρίξουμε έστω με το λάστιχο.
Πώς θα αντιμετωπίσεις με τέτοια μέσα μια τόσο μεγάλη φωτιά;», λέει και συμπληρώνει ότι «άκουγα ότι μεγάλος όγκος αυτοκινήτων από πολίτες που έφευγαν άρον άρον προς Γραμματικό και κολώνες που έπεσαν, προκάλεσαν δυσχέρεια στην κυκλοφορία με αποτέλεσμα να μην φτάνουν γρήγορα οι υδροφόρες. Με απλά λόγια, επικράτησε ένα χάος και όταν παλεύεις άνισα και χωρίς οργάνωση, δεν μπορείς να έχεις απαίτηση να βγεις νικητής».
«Δικαιωθήκαμε με τον χειρότερο τρόπο»
Για εγκληματική αμέλεια που είχε ως εύλογο αποτέλεσμα την καταστροφή μεγάλου μέρους του Βαρνάβα, κάνει λόγο ο υποψήφιος στις προηγούμενες εκλογές και Δημοτικός Σύμβουλος ως επικεφαλής της Λαϊκής Συσπείρωσης, Σπύρος Ηλίας.
«Ο αντιπυρικός σχεδιασμός ήταν ανύπαρκτος. Δρόμοι κλειστοί ή προβληματικοί, καμία πρόβλεψη για τις γεννήτριες, κανένα σχέδιο για αντιπυρικές ζώνες. Αφημένοι στην τύχη μας και όπου βγει. Στη λογοδοσία του περασμένου Ιουνίου, στο δημοτικό συμβούλιο, είχαμε ρωτήσει πόσες γεννήτριες υπάρχουν για τα αντλιοστάσια όλου του δήμου και η απάντηση που είχαμε πάρει ήταν “τρεις, αυτές στον Νέο Βουτζά”. Οι οποίες εκτός του ότι τοποθετήθηκαν μετά τη φωτιά του 2018 από ιδιώτες, έχουν και σοβαρά ζητήματα συντήρησης.
Εδώ και πέντε χρόνια φωνάζουμε στον κ. Τσίρκα ότι δεν κάνει το παραμικρό για τον Βαρνάβα και δυστυχώς δικαιωνόμαστε με τον χειρότερο τρόπο. Ενδεικτικά θα σας πω, για να αντιληφθούν όλοι την κατάσταση, ότι ήρθαν και τοποθέτησαν στο Κατάστημα της Κοινότητας ένα σύστημα με μια σειρήνα, για να χτυπά και να ειδοποιεί τον κόσμο σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Για να την ενεργοποιήσεις, πρέπει να βάλεις και να γυρίσεις ένα κλειδί στον πίνακα. Ε, αυτό το κλειδί ήταν κλειδωμένο στο γραφείο του Αντιδημάρχου. Αυτή είναι η οργάνωση στον Δήμο Μαραθώνα και τώρα κλαίμε στα καμένα για τις περιουσίες που χάθηκαν και τα 25.000 στρέμματα γης που έγιναν στάχτη».
Μιλώντας για την επιχείρηση της Πυροσβεστικής, ο Σπύρος Ηλίας επισημαίνει ότι «χωρίς νερό, πόσα να κάνει η πυροσβεστική. Ήταν μια φωτιά δύσκολη, ο Βαρνάβας είναι από τη φύση του ένα δύσκολο μέρος, δεν ήθελε πολύ για να γίνει η ζημιά. Υπήρχε κακή οργάνωση, αυτό είναι ξεκάθαρο, από τη στιγμή που οι κάτοικοι φτάναμε πάντα πρώτοι στα σημεία όπου προχωρούσε η φωτιά και μετά ακούγαμε τις σειρήνες να έρχονται.
Αν είχαμε φύγει και δεν υπήρχε η Εθελοντική Ομάδα Βαρνάβα που την έφτιαξαν άνθρωποι από το χωριό και με δικά τους έξοδα απέκτησαν μια υδροφόρα, σήμερα ίσως να μην υπήρχε τίποτα στον Βαρνάβα. Έδωσαν όλο τους τον εαυτό για να σωθεί το χωριό».
Μετά τη φωτιά…
Σύμφωνα με την πρώτη καταγραφή, 14 σπίτια έχουν καταστραφεί ολοσχερώς ενώ σοβαρές ζημιές έχουν περισσότερα από 50, εκ των οποίων πέντε με έξι είναι μέσα στο χωριό. Ένα μεγάλο κομμάτι βόρεια του χωριού, κοντά στο γήπεδο και στο νεκροταφείο, έχει υποστεί ζημιά, ενώ η εικόνα είναι αποκαρδιωτική στον επαρχιακό δρόμο, με την καμένη έκταση να ξεκινά περίπου 3 χλμ πριν τον Βαρνάβα και να συνεχίζεται άλλα 4 μετά, στη διαδρομή προς Καπανδρίτι. Ως διά μαγείας, το μόνο κομμάτι γης που γλύτωσε και δεν μαυρίζει την ψυχή σου, είναι η καντίνα στη ρεματιά.
Αν μη τι άλλο, παρά τη μεγάλη καταστροφή, οι κάτοικοι δείχνουν πως δεν θα επιτρέψουν στο σοκ να τους κρατήσει αδρανείς. Το αντίθετο. Στην πρώτη λαϊκή συνέλευση που έγινε, συστάθηκε μια Επιτροπή Αγώνα που θα ασχοληθεί με όλα τα ζητήματα διεκδίκησης αποζημιώσεων. Είναι η ομάδα ανθρώπων που θα κινηθεί νομικά, εφόσον χρειαστεί, που θα πιέσει υπουργούς, πρωθυπουργό και δεν θα αφήσει κανέναν σε ησυχία αν δεν αποζημιωθούν όλοι οι πληγέντες στο 100%.
Όπως τονίζει ο Πρόεδρος της Κοινότητας, Γιώργος Ηλίας «αποφασίσαμε να εντείνουμε την πίεση προς τον Δήμο να καθαρίσει όλους τους αγροτικούς δρόμους που μπορούν να λειτουργήσουν ως αντιπυρικές ζώνες. Το λέμε χρόνια και αυτό, είναι κάτι που θα έπρεπε να έχει ήδη γίνει κι ελπίζω να εισακουστούν οι προτροπές μας γιατί ο Βαρνάβας έχει πολύ πράσινο ακόμα, προς την πλευρά του Καλάμου και της παραλίας και πρέπει να το διαφυλάξουμε.
Κάναμε, επίσης, έναν σχεδιασμό ώστε να αξιοποιήσουμε στο έπακρο ό,τι βοήθεια μάς δίνεται, είτε είναι οικονομική και υλική είτε αφορά σε ψυχολογική στήριξη. Βλέπουμε ότι υπάρχει αλληλεγγύη προς τους πληγέντες και στόχος είναι να πάρουν βοήθεια πιο στοχευμένα».
Όπως λέει ο κ. Γ. Ηλίας, έχει ήδη εκφραστεί από πολλούς η επιθυμία να γίνουν οργανωμένες αναδασώσεις, «όμως θα πρέπει να το κάνουμε με σχέδιο και μετά από συνεννόηση με το Δασαρχείο. Ξέρουμε ότι τα πλατάνια θα ξαναπετάξουν και η φύση θα αντιδράσει, θα είναι λάθος να κάνουμε κάτι που θα εμποδίσει αυτή την αντίδραση».
