Το περίφημο πορτρέτο της Μέριλιν Μονρόε που φιλοτέχνησε ο Άντι Γουόρχολ το 1964 σε μεταξοτυπία έγινε το πιο ακριβό έργο τέχνης του 20ού αιώνα. Η “sage blue Μέριλιν” πωλήθηκε σε τιμή ρεκόρ από τον οίκο Christie’s έναντι 195 εκατομμυρίων δολαρίων, μέσα σε λιγότερο από τέσσερα λεπτά.
O Άλεξ Ρότερ, επικεφαλής στον οίκο Christie’s για την τέχνη του 20ού και του 21ου αιώνα σε ανακοίνωσή του τον χαρακτήρισε σαν την “απόλυτη έκφραση της αμερικανικής ποπ”.
Το “Shot Sage Blue Marilyn” (1964) είναι ένα πορτρέτο που ο Γουόρχολ φιλοτέχνησε μετά τον θάνατο της Μέριλιν, η οποία έφυγε από τη ζωή τραγικά, το 1962, σε ηλικία μόλις 36 ετών. Θεωρείται ένα από τα πιο διάσημα έργα της ποπ αρτ και ελάχιστα μάτια στον πλανήτη δεν το έχουν δει σε αναπαραγωγές έστω και μία φορά.
Τώρα πλέον είναι και το πιο ακριβό έργο τέχνης του 20ού αιώνα σε όλο τον κόσμο. Το προηγούμενο ρεκόρ έγινε το 2015 όταν ο πίνακας του Πικάσο “Les Femmes d’Alger” (1955) “έπιασε” την τιμή των 179,4 εκατομμυρίων δολαρίων.
Είναι επίσης το πιο ακριβό έργο τέχνης από Αμερικανό καλλιτέχνη που έχει πωληθεί σε δημοπρασία, με το προηγούμενο ρεκόρ να κατέχει το αντίπαλο δέος του Γουόρχολ, ο Jean-Michel Basquiat. Ο πίνακας με το πολύχρωμο κρανίο από το χέρι του Basquiat είχε πωληθεί προς 110,5 εκατομμύρια δολάρια, το 2017.
Όταν πυροβόλησαν τους πίνακες του Γουόρχολ
Ο τίτλος του πίνακα βασίζεται σε μια διαφημιστική φωτογραφία της Μονρόε από την ταινία “Niagara” του 1953, και είναι “η υπέρτατη απεικόνιση της απόλυτης μούσας του Γουόρχολ”, “γεμάτα χείλη”, “μπούκλες” και “διαπεραστικά βαθυγάλανα μάτια”, σύμφωνα με τον οίκο Christie’s.
Το έργο είναι μέρος της σειράς τεσσάρων πορτρέτων που δημιούργησε ο Γουόρχολ για την Μονρόε μετά τον θάνατο της από υπερβολική δόση βαρβιτουρικών στις 4 Αυγούστου 1962. Τα πορτρέτα πήραν το όνομα “Shot” από τον καλλιτέχνη, όταν η Dorothy Podber μπήκε στο “Factory”, το στούντιο του Γουόρχολ στο Μανχάταν και τα πυροβόλησε.
Ο μύθος λέει ότι ζήτησε από τον Γουόρχολ να τα “πυροβολήσει” (shoot) και εκείνος κατάλαβε να τα “φωτογραφήσει”. Έτσι έδωσε την άδειά του…
Τι είναι αυτό που κάνει το πορτρέτο της Μέριλιν τόσο… πολύτιμο;
H Dorothy Podber μπήκε στο “Factory” και κάνοντας τη δική της performance έβγαλε από την τσάντα της ένα όπλο και πυροβόλησε τα πορτρέτα της Μέριλιν, που ήταν τοποθετημένα το ένα πίσω από το άλλο. Η σφαίρα διαπέρασε το … μέτωπο της πρώτης Μέριλιν και ο τελευταίος πίνακας στη σειρά (αυτός που δημοπρατήθηκε) έχει ένα αδιόρατο σημάδι σε αυτό το σημείο.
Αυτή η ατμόσφαιρα υφέρπουσας επιθετικότητας και το περιστατικό που έμεινε στην ιστορία του Factory αυξάνει την… αξία του πίνακα. Αυτό, συν ότι ο Γουόρχολ είναι ακόμα και σήμερα ο σημαντικότερος και πιο ουσιαστικός καλλιτέχνης που έχει αναδυθεί κοινωνικά από το 1945. Είδε μία άλλη Μονρόε, έναν άλλο Έλβις και μία διαφορετική Ελίζαμπεθ Τέιλορ, παράλληλα με την ιδέα ότι ο καθένας μπορεί να γίνει celebrity, έστω και για μια στιγμή!
Μέριλιν σαν άλλη Μόνα Λίζα
Ο πίνακας “Shot Sage Blue Marilyn” βρισκόταν – σύμφωνα με τον Guardian – στη συλλογή των Ελβετών συλλεκτών Thomas και Doris Ammann. Κριτικοί τέχνης έχουν συγκρίνει το χαμόγελο της Μονρόε με εκείνο το αινιγματικό της Μόνα Λίζα.
Η Μέριλιν έχει εμφανιστεί σε 29 ταινίες, μεταξύ των οποίων οι “Gentlemen Prefer Blondes” και “Some Like It Hot”. Ήταν το υπέρτατο κινηματογραφικό “sex symbol” της δεκαετίας του 1950 και αμέτρητες θεωρίες συνωμοσίας υφάνθηκαν για τα αίτια του θανάτου της τα ξημερώματα της Κυριακής 5 Αυγούστου του 1962, όταν βρέθηκε νεκρή στο σπίτι της στο προάστιο Μπρέντγουντ του Λος Άντζελες. Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου την έχει κατατάξει έκτη στη λίστα με τις 25 μεγαλύτερες σταρ όλων των εποχών.
Αυξάνεται το ενδιαφέρον για έργα τέχνης του 20ού αιώνα
Από την άλλη πλευρά όπως διαβάζουμε στον Guardian το ενδιαφέρον για την τέχνη του 20ου αιώνα στο πλαίσιο των δημοπρασιών έχει αυξηθεί κατακόρυφα. Και τα χρηματικά ποσά ζαλίζουν! Στις 16 Μαΐου ο οίκος Sotheby’s θα δημοπρατήσει 30 έργα τέχνης της συλλογής Macklowe, που περιλαμβάνει έναν σπάνιο Rothko και ένα από τα τελευταία πορτρέτα του Γουόρχολ φιλοτεχνημένα από τον ίδιο.
Ένα πικρό διαζύγιο ανάμεσα στον μεγαλο-μεσίτη Harry Macklowe και την πρώην σύζυγό του, Linda, οδήγησε στη δημοπρασία του αιώνα. Ο πρώτος κύκλος πώλησης των 30 έργων έφτασε στα 676,1 εκατομμύρια δολάρια.
Στις 18 Μαΐου ο οίκος Phillips θα δημοπρατήσει έναν φωτεινό πορτοκαλί Basquiat του 1982, έργο που υπολογίζεται να πωληθεί περίπου 70 εκατομμύρια δολάρια.