του Θάνου Βουλή
Νέα Μάκρη. Μια περιοχή, δεκάδες συναισθήματα, εκατομμύρια εικόνες. Μόλις λίγη ώρα από το κέντρο της Αθήνας κι όμως προσφέρει μια έξοδο διαφυγής από το τσιμέντο και το καυσαέριο κι αποτελεί πόλο έλξης. Ένας ευλογημένος τόπος που καταφέρνει και συνδυάζει βουνό και θάλασσα με τον Ευβοϊκό Κόλπο να απλώνεται στα πόδια μας και το Πεντελικό Όρος να μας αγκαλιάζει ευλαβικά. Έχει ιδιαίτερη σημασία και αξία να αναλύσουμε την ιστορία αυτού του βουνού, ξυπνώντας μνήμες σε μεγαλύτερους και προσφέροντας γνώση στους νεότερους.
Το βουνό της Ραπεντώσας, ο Διόνυσος, διευκολύνει εδώ και χρόνια τη σύνδεση της περιοχής με τα βόρεια προάστια. Μια γεμάτη πράσινο διαδρομή που σου επιτρέπει να ατενίζεις από ψηλά τη Νέα Μάκρη και να εκτιμάς πολύ περισσότερο την ομορφιά που η καθημερινότητα σε έχει κάνει να λησμονήσεις. Αλλά και μια διαδρομή που σε κάποιους ξυπνά μνήμες του παρελθόντος, την εποχή που ο Διόνυσος αποτελούσε μέρος του απαιτητικού και παγκοσμίου φήμης Ράλι Ακρόπολις.
Back to The future…
Το Ράλι Ακρόπολις είναι ένας διεθνής αγώνας που διεξάγεται στη χώρα μας και ένας από τους παλαιότερους, αλλά και από τους πιο δύσκολους παγκοσμίως. Όλα ξεκίνησαν το 1951, όταν μία ομάδα οδηγών απευθύνθηκε στην Ελληνική Λέσχη Περιηγήσεων και Αυτοκινήτου (ΕΛΠΑ) για τη διοργάνωση ενός αγώνα μέσα στα ελληνικά σύνορα.
Στις 30 Νοεμβρίου της ίδιας χρονιάς, γράφεται Ιστορία καθώς αρχίζει ο… Μαραθώνιος των 1.923 χιλιομέτρων, με τους οδηγούς να ξεκινούν κάτω από τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης και να περνούν από Τρίπολη, Λάρισα, Θεσσαλονίκη, Σέρρες και Καβάλα. Παρά την καταρρακτώδη βροχή και τις δύσκολες συνθήκες, τη γραμμή του τερματισμού στην Κηφισιά περνούν όλα τα πληρώματα με μεγάλο νικητή τον Πέτρο Περατικό με ένα Fiat 1400.
Έναν χρόνο αργότερα διεξάγεται ως Ράλι Έλπα, με 19 συμμετέχοντες και νικητή τον Γιάννη Πεσμαζόγλου με ένα Chevrolet Corvette Sting Ray.
Tales from the street
Και φτάνουμε στο 1953, όταν μετά από πρόταση του αντιπροέδρου της ΕΛΠΑ, Απόστολου Νικολαΐδη για διεθνοποίηση του αγώνα, η επίσημη ονομασία αλλάζει και το «Ράλι Ακρόπολις» εδραιώνεται στη συνείδηση των οδηγών όπου γης.
Είκοσι έξι πληρώματα, επτά εκ των οποίων αποτελούμενα από ξένους, εκκινούν για έναν αγώνα 1.720 χιλιομέτρων σε χωμάτινες και ασφάλτινες διαδρομές. Τερματίζουν μόνο τα έξι και νικητής αναδεικνύεται ο Νίκος Παπαμιχαήλ έχοντας συνοδηγό τον Σπύρο Δημητράκο με ένα Jaguar Xk120.
Λίγα χρόνια αργότερα και συγκεκριμένα το 1973, το Ράλι Ακρόπολις μεγαλώνει κι εντάσσεται στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλι Οδηγών & Κατασκευαστών. Έχει πια αποκτήσει αίγλη και αποτελεί πρόκληση για κορυφαίους οδηγούς.
«Scirocco», Μοσχούς, «Ιαβέρης», «Leonidas», Πεσματζόγλου ήταν κάποια από τα ονόματα γηγενών οδηγών που ξεκίνησαν να συμμετέχουν και σταδιακά πλαισιώθηκαν από τεράστια ονόματα του παγκόσμιου μηχανοκίνητου αθλητισμού.
Η δεκαετία του ‘80 αποτελεί ορόσημο καθώς οι κανονισμοί αλλάζουν και εισάγονται τα αυτοκίνητα Group B στο πρωτάθλημα. Αυτοκίνητα αρκετά πιο γρήγορα και δυνατά από αυτά που συμμετείχαν μέχρι πρότινος, που εγγυώνται περισσότερο θέαμα στους λάτρεις του μηχανοκίνητου.
Ειδική διαδρομή Dionysos
Μαζί με την αλλαγή των κανονισμών, έρχεται και μια ευχάριστη έκπληξη. Καθώς το πρόγραμμα του αγώνα περιλαμβάνει ειδικές διαδρομές σε Φωκίδα, Θεσσαλία, Ευρυτανία, Αρκαδία, Λακωνία, Κόρινθο και φυσικά Αττική, προστίθεται ακόμα μία και το 1984 η Νέα Μάκρη έχει την τιμητική της. Η ειδική του Διονύσου αποτελεί πια μέρος του Ράλι και όσοι έζησαν την εμπειρία του πρώτου αγώνα, τη διηγούνται (και θα τη διηγούνται) για χρόνια.
Η διαδρομή ξεκινούσε από την οδό Κυβέλης στην Αγία Μαρίνα για να τερματίσει έπειτα από 12,8 χιλιόμετρα λίγο πιο πάνω από την διασταύρωση της Λεωφόρου Διονύσου με την Λεωφόρο Πεντέλης (σ.σ. από την πάνω μεριά του Πανόραμα καφέ).
Ονόματα όπως Walter Röhl, Markku Alén, Ari Vatanen, Michèle Mouton, Timo Salonen, Attilio Bettega, Henri Toivonen και πολλοί ακόμα θρύλοι της εποχής, τιμούν για πρώτη φορά τα χώματα του βουνού Διονύσου, με τα Group B να βρυχώνται ταράζοντας (αλλά… όμορφα) την ησυχία της περιοχής.
Άνδρες, γυναίκες, οικογένειες με παιδιά, πιτσιρίκια μόνα τους που σκαρφάλωναν κρυφά στο βουνό για να ακούσουν τους κινητήρες και να απολαύσουν το θέαμα, ακροβολισμένοι όλοι σε στροφές πάνω στο βουνό, γίνονται μάρτυρες αξέχαστων στιγμών. Nικητές του ιστορικού Ακρόπολις του 1984 οι Stiq Blomqvist και Stig-Björn Cederberg με ένα Αudi Quattro A2.
Special Stage 3 Dionysos + Special Stage 4 Kallitechnoupoli – 1989
Φτάνουμε στο 1989. Η ιδέα να συμπεριληφθεί η ειδική του Διονύσου στον αγώνα κρίνεται ως απόλυτα επιτυχημένη και έτσι οι διοργανωτές αποφασίζουν να αλλάξουν τον σχεδιασμό και να προσθέσουν και δεύτερη ειδική στην περιοχή.
Το θέαμα μεταφέρεται πλέον και στην Καλλιτεχνούπολη με αφετηρία το σημείο που βρίσκεται σήμερα η Νταού Πεντέλης και τερματισμό στο ίδιο σημείο της ειδικής Διονύσου (σ.σ. ουσιαστικά ήταν η ειδική του Διονύσου με διαφορετική χάραξη) σε μια διαδρομή μήκους 9,53 χιλιομέτρων.
Η δεύτερη ειδική ονομάζεται Ραπεντώσα και παρόλο που ήταν 2,20 χιλιόμετρα μικρότερη από αυτή της Καλλιτεχνούπολης ήταν αρκετά τεχνική και πιο «σφιχτή».
Η Ραπεντώσα εκκινούσε από το 3ο χιλιόμετρο της διαδρομής του Διονύσου, εκεί που σήμερα βρίσκεται το Farmamoo, περνούσε από το Γερμανικό Νεκροταφείο και έπειτα από 7,32 χιλιόμετρα τερμάτιζε λίγα μέτρα πιο κάτω από τον Άγιο Πέτρο.
Στην πρώτη θέση του αγώνα εκείνης της χρονιάς βρέθηκε ο Mikki Biasion έχοντας στο δεξί του bucket της Lancia Delta Integrale τον Tiziano Siviero.
Στο σήμερα
H σημερινή σχεδίαση έχει αλλάξει ριζικά και οι εποχές που τα Group B μεσουρανούσαν οργώνοντας τα χώματα του βουνού μας έχουν περάσει ανεπιστρεπτί.
Ο αγώνας βγήκε από το καλεντάρι του παγκοσμίου πρωταθλήματος το 2013, αλλά επέστρεψε το 2021.
Διαδρομές στους νομούς Φθιώτιδας, Ευρυτανίας, Βοιωτίας αλλά και Κορίνθου συντελούν στην πραγματοποίηση του αγώνα τα τελευταία δύο χρόνια.
Η διαδρομή του Διονύσου αποτελεί πλέον μέρος μόνο του ελληνικού πρωταθλήματος ανάβασης και χρησιμοποιείται το ασφάλτινο κομμάτι της.
Η παρουσία των οδηγών – θρύλων, οι ήχοι των αγωνιστικών, οι μυρωδιές από λάδια, και τα καμένα λάστιχα θα αποτελούν για πάντα αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας του τόπου μας.
Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα περάσεις από το βουνό, ρίξε μια «κλεφτή ματιά» στη στροφή που κάποτε έμπαινε… αφηνιασμένος ο Βατάνεν…
