Γράφει ο Κώστας Ζοργιός
Ώρες ατέλειωτες μπροστά σε ένα τετράγωνο ταμπλό γεμάτο πράσινα σπιτάκια, κόκκινα ξενοδοχεία, τσακισμένα χαρτονομίσματα. Σκληρές διαπραγματεύσεις, τσακωμοί, ύπουλες συμφωνίες, χρεοκοπίες, αποφάσεις, εντολές και… φυλακίσεις.
Ήταν Νοέμβριος του 1933 όταν κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το παιχνίδι που καθήλωσε όλο τον πλανήτη, καθώς έβαζε έστω και για λίγο τον παίκτη στην ψυχολογία του εκατομμυριούχου που κινεί τα νήματα και παίρνει κρίσιμες αποφάσεις.
Για τις πολλές αναμνήσεις που έχουμε οι περισσότεροι από παιδιά, αλλά και τα ατέλειωτα ξενύχτια που έχουμε κάνει ως μεγαλύτεροι, το «Ήξερες Ότι» του Νοέμβρη είναι αφιερωμένο στο παιχνίδι που στα 89 χρόνια ζωής του υπολογίζεται ότι έχουν παίξει 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι. Monopoly, λοιπόν…
▶ Πρωτοκυκλοφόρησε στην αγορά -πού αλλού- στις ΗΠΑ στις 5 Νοεμβρίου του 1935 από τους αδελφούς Πάρκερ. Αυτό, ωστόσο, που αγνοούν οι περισσότεροι είναι ότι οι Πάρκερ ουσιαστικά αγόρασαν τα δικαιώματα από τον Τσαρλς Ντάροου που είναι ο «πατέρας» του παιχνιδιού. Για την ακρίβεια ο «πατριός», μια κι αυτός πάτησε πάνω στο Landlord’s Game, δημιούργημα της Ελίζαμπεθ Μάγκι.
▶ Η Μάγκι ήταν αμερικανίδα σχεδιάστρια παιχνιδιών, συγγραφέας και φεμινίστρια, η οποία δημιούργησε το Landlord’s Game το 1903. Επρόκειτο για ένα επιτραπέζιο με πίνακα παρόμοιο της Monopoly και απώτερο στόχο να διδάξει τους παίκτες ότι μια οικονομία που επιβραβεύει τον ανταγωνισμό είναι πολύ πιο αποτελεσματική από μια άλλη όπου μονοπώλια κατέχουν όλο τον πλούτο.
▶ Η… παρθενική Monopoly σχεδιάστηκε από πολύ απλά σπιτικά υλικά όπως λαδόπανα, ξύλινα καλούπια και χειρόγραφες κάρτες.
▶ Η πρώτη έκδοσή της βασίστηκε στο Ατλάντικ Σίτι του Νιου Τζέρσι, ωστόσο η πρώτη επίσημα αδειοδοτημένη έκδοσή της «εξελισσόταν» στο Λονδίνο.
▶ Η ορίτζιναλ έκδοση περιελάμβανε 10 διαφορετικά πιόνια τα οποία εμπνεύστηκαν οι ανιψιές του Ντάροου και συγκεκριμένα σίδερο, πορτοφόλι, φανός, αγωνιστικό αυτοκίνητο, δακτυλήθρα, παπούτσι (μπότα), καπέλο, θωρηκτό, κανόνι και ένα κουνιστό άλογο. Σήμερα υπάρχουν περισσότερα από 20 διαφορετικά πιόνια.
▶ Η εμβληματική εικόνα του άντρα με το ημίψηλο που έγινε σύμβολο του παιχνιδιού και ονομάζεται «Πλούσιος Θείος με τα Σακιά» (Rich Uncle Pennybags), εκτιμάται από πολλούς ότι απεικονίζει τον διάσημο επιχειρηματία J.P. Morgan.
▶ Σίγουρα θα έχετε περάσει πολλές ώρες και κουραστικούς καβγάδες για μια παρτίδα Monopoly, ωστόσο είστε πολύ μακριά από το καταγεγραμμένο ρεκόρ των 70 ημερών που διήρκεσε μια παρτίδα – μαραθώνιος.
▶ Η Monopoly έχει εμφανιστεί και στον κινηματογράφο και μάλιστα σε μια εξαιρετική ταινία. Στη Φωλιά του Κούκου του 1975 με πρωταγωνιστή τον Τζακ Νίκολσον, μια παρτίδα Monopoly έγινε αιτία να ανάψουν τα αίματα ανάμεσα στους τρόφιμους του ψυχιατρείου, με αποτέλεσμα οι νοσηλευτές να τους ρίξουν παγωμένο νερό για να τους ηρεμήσουν.
▶ Η Monopoly παίζεται σήμερα σε 111 χώρες στον κόσμο, τυπώνεται από την εταιρεία Hasbro σε 43 διαφορετικές γλώσσες και έχουν πουληθεί συνολικά πάνω από 275 εκατ. κομμάτια. Υπάρχουν περισσότερες από 300 διαφορετικές εκδοχές, ανάμεσα στις οποίες Monopoly σχετική με αθλητισμό, Monopoly σε σύστημα Μπράιγ για άτομα με οπτική αναπηρία και κάποιες πολύ περιορισμένες και σπάνιες εκδόσεις.
▶ Στην παραδοσιακή ελληνική έκδοση, το φθηνότερο ακίνητο το αγοράζεται στην πλατεία Κυψέλης και το ακριβότερο στη Λεωφόρο Αμαλίας.
▶ Κι επειδή πολλοί είστε ικανοί μέχρι και να κλέψετε για να κερδίσετε ακόμα και σε μια παρτίδα Monopoly, έχει προβλεφθεί ειδική έκδοση και για σας που ονομάζεται Cheaters Edition (έκδοση για κλέφτες σε απλά ελληνικά), όπου μπορείς να δανειστείς στη ζούλα λεφτά από την τράπεζα, να μην πληρώσεις ενοίκια και να αγνοήσεις στο ζάρι κάποια από τα τετράγωνα…
▶ Το παιχνίδι δεν θα μπορούσε να μείνει μακριά από την τεχνολογική εξέλιξη κι έτσι το 2008 κυκλοφόρησε η πρώτη εφαρμογή για iPhone ενώ λίγο αργότερα ακολούθησε και αυτή για τα Android.
▶ Τον Ιανουάριο του 2008 ξεκίνησε ψηφοφορία για το ποιες πόλεις θα έμπαιναν στην πρώτη παγκόσμια έκδοση του παιχνιδιού. Έληξε τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς και στο ταμπλό συμπεριλαμβάνεται και η Αθήνα, η οποία βρίσκεται στη γαλάζια γειτονιά μαζί με τη Βαρκελώνη και το Τόκυο.