Γράφει ο Μάκης Κουλουμπής
Η τεχνητή νοημοσύνη, γνωστή και ως AI, ασφαλώς και είναι η πιο συζητημένη τεχνολογία του αιώνα που ζούμε, αν όχι και η πιο σημαντική.
Καθημερινά, μπαίνει λίγο έως πολύ στις ζωές όλων μας, πόσο δε μάλλον στις ζωές των νέων μας, με λογικό αναμενόμενο να παίξει καθοριστικό ρόλο μελλοντικά και στην εκπαίδευση.
Οι αλλαγές που θα έλθουν, χωρίς ακόμα να είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε το μέγεθός τους, πρόκειται αναμφίβολα να επηρεάσουν τόσο τους μαθητές όσο και τους δασκάλους, παίζοντας σημαντικό ρόλο, κυρίως, στην καθημερινότητά τους.
Μέχρι σήμερα, το σχολείο βασίζεται κυρίως στην προσωπική αλληλεπίδραση του μαθητή με τον δάσκαλο και σε βιβλία ή παραδοσιακές πηγές μάθησης. Όμως, η τεχνητή νοημοσύνη έχει τη δυνατότητα να βοηθήσει τους μαθητές να εκπαιδεύονται και να μαθαίνουν πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά.
Τα εργαλεία AI και τα έξυπνα εκπαιδευτικά προγράμματα, θα μπορούν να προσαρμόζουν το περιεχόμενο στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε μαθητή. Αν, για παράδειγμα, κάποιος μαθητής έχει δυσκολία στα μαθηματικά, η AI μπορεί να του προτείνει ασκήσεις και μεθόδους που θα τον βοηθήσουν να κατανοήσει καλύτερα το μάθημα και μάλιστα με τους δικούς του ρυθμούς.
Επιπλέον, είναι γνωστό ότι κάποιοι μαθητές έχουν ανάγκη από περισσότερη εξάσκηση και χρόνο για να αφομοιώσουν την ύλη, ενώ άλλοι έχουν τη δυνατότητα να προχωρούν πιο γρήγορα. Όμως, μέσω των τεχνολογιών AI, η μάθηση μπορεί να γίνει πιο εξατομικευμένη και προσαρμοσμένη στις ανάγκες κάθε μαθητή, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Η τεχνητή νοημοσύνη όμως δεν πρόκειται να επηρεάσει μόνο τους μαθητές, αφού οι δάσκαλοι θα βρουν μπροστά τους σημαντικές αλλαγές στην καθημερινή τους απόδοση και στον τρόπο που θα διδάσκουν. Ειδικότερα, η δουλειά τους μπορεί να γίνει πιο αποτελεσματική με την αφοσίωσή τους περισσότερο στην πραγματική εκπαίδευση των μαθητών, παρά στην επεξεργασία δεδομένων και τη γραφειοκρατία. Για παράδειγμα, τα συστήματα AI θα μπορούν να αναλαμβάνουν τη διόρθωση των γραπτών εργασιών και τη δημιουργία εξατομικευμένων σχεδίων μαθημάτων.
Κάτι τέτοιο, ασφαλώς και θα μειώσει τον φόρτο εργασίας, επιτρέποντάς τους να επικεντρωθούν περισσότερο στην αλληλεπίδραση με τους μαθητές και στην ανάπτυξη της κριτικής τους σκέψης. Επίσης, με την τεχνητή νοημοσύνη, η παρακολούθηση της προόδου των μαθητών θα είναι ευκολότερη, με τους δασκάλους να έχουν άμεσες και ακριβείς πληροφορίες για τις αδυναμίες ή τα δυνατά σημεία του κάθε μαθητή.
Ωστόσο, όπως καταλαβαίνει κανείς, οι δάσκαλοι με κανέναν τρόπο δεν πρόκειται να αντικατασταθούν από την τεχνητή νοημοσύνη, αφού η ικανότητα του κάθε δασκάλου να καθοδηγεί, να παρακινεί και να εμπνέει τους μαθητές του είναι κάτι που δεν μπορεί να αντικαταστήσει καμία τεχνολογία. Η AI μπορεί να αναλάβει κάποιες από τις πιο μηχανικές και χρονοβόρες διαδικασίες, αλλά ο ανθρώπινος παράγοντας παραμένει αξεπέραστος στην εκπαίδευση.
Όσον αφορά την καθημερινότητα, πολλά πρόκειται να αλλάξουν με την είσοδο της AI στην εκπαίδευση, με τις τάξεις να είναι τεχνολογικά προηγμένες και τους μαθητές να έχουν πρόσβαση σε διάφορες πλατφόρμες κι εργαλεία. Κάποιοι μαθητές, μάλιστα, θα μπορούν να εκπαιδεύονται εξ αποστάσεως, χρησιμοποιώντας εφαρμογές ή διαδικτυακά μαθήματα που θα τους επιτρέπουν να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους από το σπίτι τους και όχι μόνο.
Από την άλλη, η τεχνολογία θα προσφέρει στους δασκάλους νέες δυνατότητες, αλλά και αρκετές προκλήσεις. Θα χρειαστεί να εξοικειωθούν με τα νέα εργαλεία και να αναπτύξουν νέες δεξιότητες, ώστε να μπορούν να καθοδηγούν τους μαθητές τους με πιο αποτελεσματικούς τρόπους. Θα πρέπει να παραμένουν ενήμεροι για τις τελευταίες εξελίξεις της τεχνολογίας και τις νέες ανάγκες των μαθητών, κάτι που απαιτεί συνεχόμενη εκπαίδευση και προσαρμογή.
Φυσικά, όπως κάθε τεχνολογική εξέλιξη, έτσι και η τεχνητή νοημοσύνη δεν πρόκειται να μπει στους ρυθμούς μιας σύγχρονης εκπαίδευσης χωρίς προκλήσεις. Πολλοί ήδη αναρωτιούνται αν η υπερβολική εξάρτηση από την AI θα απομακρύνει τους μαθητές από τις παραδοσιακές αξίες της εκπαίδευσης, όπως η δημιουργικότητα και η κοινωνική αλληλεπίδραση.
Επίσης, λογικό είναι να υπάρχει και ανησυχία για την ιδιωτικότητα και την ασφάλεια των δεδομένων των μαθητών, καθώς οι πλατφόρμες AI θα συλλέγουν και θα αναλύουν προσωπικά δεδομένα, όπως τις επιδόσεις τους ή ακόμα και τις προτιμήσεις τους.
Όπως και να΄χει όμως, εκτιμώ ότι αν η εκπαίδευση χρησιμοποιήσει σωστά την τεχνητή νοημοσύνη, μπορεί να προσφέρει στους νέους μας ένα πιο φωτεινό και ευέλικτο μέλλον. Ωστόσο, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι η τεχνολογία θα υποστηρίζει και δεν θα υποκαθιστά τον ανθρώπινο παράγοντα.
