Του Μάκη Κουλουμπή
Πρόκειται για μια πολύ ενδιαφέρουσα και συχνά προβληματική κατηγορία ανθρώπων της διπλανής μας πόρτας. Αυτούς που πιστεύουν ότι τα ξέρουν όλα κι έχουν γνώσεις και απόψεις …επί παντός επιστητού.
Τους παρατηρείς σε κάθε φιλική, κοινωνική, επαγγελματική ή και εκπαιδευτική μάζωξη όταν με τη συμπεριφορά τους προκαλούν διάφορα θέματα στην κουβέντα και συχνά τριβές στις σχέσεις ανάμεσα στα μέλη της. Αυτούς που πριν προλάβεις να πεις κάτι, αυτόματα …γνωρίζουν και την απάντηση.
Που αν τολμήσεις και τους αμφισβητήσεις, αμέσως γίνονται πυρ και μανία. Όπως καταλάβατε, μιλάμε για τους κατά φαντασίαν παντογνώστες, γνωστούς σε όλους μας και ως …ξερόλες.
Ποιος άραγε δεν έχει συναντήσει στις παρέες του και γενικά στο περιβάλλον του, έναν τέτοιο τύπο. Τον τύπο που έχει την τάση να εμφανίζει υπερβολική αυτοπεποίθηση στις γνώσεις και τις ικανότητές του, ακόμα κι όταν αυτές δεν βασίζονται σε πραγματικά δεδομένα ή εμπειρίες. Που με τις σκόρπιες επιφανειακές του γνώσεις, από εδώ και από εκεί, δεν ακούει κανέναν και στο μυαλό του είναι συνεχώς πως θα αντικρούσει και θα απορρίψει οποιαδήποτε άποψη διαφέρει από τη δική του.
Ακόμα κι αν απέναντί του βρίσκεται κάποιος επιστήμονας ή ειδικός επαγγελματίας σε κάποιο θέμα. Τον τύπο που πάντα, με επιβλητικό τρόπο, επιμένει να πείσει τους άλλους ότι η άποψή του είναι η μόνη αλήθεια. Που τις περισσότερες φορές χρησιμοποιεί λόγια και θεωρίες άλλων, προκειμένου να διασφαλίσει την εγκυρότητα του λόγου του και να πρωταγωνιστήσει, φέρνοντας την κουβέντα στα …νερά του.
Η ανάγκη για αναγνώριση κι επιβεβαίωση, σίγουρα αποτελεί μία από τις κύριες αιτίες της περίεργης συμπεριφοράς αυτών των ανθρώπων. Γιατί, μέσα τους νιώθουν ότι πρέπει να αποδείξουν την αξία τους με επίδειξη των γνώσεών τους, πιστεύοντας ότι κάτι τέτοιο τους καθιστά σημαντικούς κι αξιόπιστους. Και λογικά, αυτός ο αγώνας για επιβεβαίωση πηγάζει από εσωτερικές ανασφάλειες ή από την ανάγκη να κερδίσουν τον σεβασμό και την αποδοχή των άλλων.
Πέρα απ’ αυτό, ένας ξερόλας, λόγω της αδυναμίας του να παραδεχτεί την άγνοιά του ή τα λάθη του, επιμένει πάντα στις απόψεις του, ακόμα και όταν αυτές αποδεικνύονται ξεκάθαρα λανθασμένες κι αρνείται πεισματικά να ακούσει κάποια διαφορετική γνώμη ή να αποδεχτεί κάποια νέα πληροφορία. Και τέτοιες στάσεις και συμπεριφορές ασφαλώς δεν εξυπηρετούν κανένα, αλλά ούτε καν τον ίδιο. Αντίθετα δυσκολεύουν την επικοινωνία και τη συνεργασία με τους άλλους, δημιουργώντας συχνά συγκρούσεις και απογοητεύσεις.
Άνθρωποι με τέτοια λογική και συμπεριφορά υπήρχαν πάντα, πόσο δε μάλλον, θα υπάρχουν για πάντα, αφού πλέον τέτοιου είδους νοοτροπίες, δυστυχώς, καλλιεργούνται και αναπαράγονται καθημερινά από τα σύγχρονα κοινωνικά μέσα. Πόσους και πόσους περίεργους τύπους βλέπουμε στο Facebook, που μπαίνουν μόνο και μόνο για να διαφωνήσουν με αναρτήσεις και σχόλια …φίλων τους για να τις …στείλουν αλλού, γράφοντας ό,τι τους κατέβει…
Πόσες και πόσες εκπομπές λόγου και κριτικής βλέπουμε στην τηλεόραση, με καλεσμένους, υποτίθεται ειδικούς, που κυριολεκτικά εξελίσσονται σε …χάβρα, χωρίς να καταλαβαίνεις τελικά ποιο ακριβώς είναι το θέμα της συζήτησης. Κι αυτό γιατί, πριν ακόμα καταφέρει κάποιος να αρθρώσει 20-30 λέξεις, ένας άλλος τον διακόπτει για να πει τα δικά του, με τον παρουσιαστή να παρεμβαίνει για να πει κι αυτός τα δικά του και στο τέλος μιλούν και φωνάζουν όλοι μαζί. Με πολλούς μάλιστα καλεσμένους να αποφεύγουν ή να μη προλαβαίνουν καν να μιλήσουν.
Δεν είμαι σε θέση να πω με σιγουριά, ποιες επιλογές υπάρχουν για να κάνει κάποιος κουβέντα μ’ έναν ξερόλα. Σίγουρα κάτι τέτοιο θα έχει απασχολήσει σοβαρά την ψυχολογία, ακόμα και την ψυχιατρική. Όπως, όμως, μου έλεγε και ο συγχωρεμένος ο παππούς μου, είναι αδύνατο να μάθεις σε κάποιον αυτά που νομίζει ότι ξέρει. Γι αυτό, προσωπικά έχω επιλέξει να κρατώ την ηρεμία μου και μην εμπλέκομαι σε αντιπαλότητες και συγκρούσεις.
Με άλλα λόγια, να πηγαίνω …πάσο. Και να μην ταΐζω άλλο την κουβέντα, γιατί έτσι και κάνεις πως συνεχίζεις, δεν γλυτώνεις. Ένα «έχεις δίκιο» ή έστω ένα «έτσι είναι αν έτσι νομίζεις», πολλές φορές δίνει τη λύση. Όχι ασφαλώς για να γίνεις συμπαθής, κάτι που πολύ συχνά συμβαίνει, αλλά τουλάχιστον για να διατηρήσεις την ψυχική σου ηρεμία και να αποφύγεις να σου ανέβουν πίεση και ζάχαρο…
